Cemil Öner Röportajı

 Cemil Öner Röportajı

"Ein Teil von uns Sizden bir parça"

"Ein Leben in Waldaschaff   Waldaschaffer aus der Türkei"

 Cemil Öner ile yapılan röportaj

·        Cemil Öner'in geldiği yıl 1964.

·      O dönem  yalnızca iki kişi idiler. Bir kendisi bir de Çavuş Dayı...

·        Kendilerinden önce gelen ilk Türkler iki güreşçi imiş.

     Köyün güreş takımı onları Türkiye'den getirtmiş

·        Cemil Öner Türkiye'den taa Kars'tan, köyünden gelmişti Waldaschaff'a.

·        Başkaca yaşadığı bir yer yoktu daha önceleri.

     Yalnızca işlemlerinin tamamlanması için İstanbul'da kalmıştı bir süre.

      Daha sonraları YMOS kendisi için 14 erkek işçi daha getirtmiş.

·        6-7 ay bir deneme yapılmış.

     Dört de aile getirmişler, makinelerde çalışmak üzere.

      Gelenlerin hepsi de "normal işçiler" imiş.

·        1967 yılında iş krizi olunca fabrikada 3 tane Türk kalmış yalnızca.

     Diğerleri ise başka kentlere göç etmişler.

      Şimdi oturduğu evin yerinde o zamanlar işçi" Heim"ı varmış.

·        25. yılı bitirdiğinde fabrikada bir tören düzenlemişler.

      Kendisine bir kol saati vermişler.

      Ayrıca da bir aylık maaş ikramiye vermişler.

     Fotoğraflar falan çekmişler.

·        Landratsamt'dan da ayrıca bir kutlama yazısı göndermişler. (Kaymakamlık)

     İş arkadaşları da kendilerince bir armağan düşünmüşler.

     Bir kasetçalar ile bir de duvara asmak için saatli takvim almışlar.

·        Ve böylece bu fabrikada 29 yıl çalışmış.

     Her yıl izine Türkiye'ye gitmiş.

     Orada 5 hafta falan kalırmış her gittiğinde.

     Hele bir kezinde iznini iki hafta uzatmış.

·       Doktordan da rapor almış.

·       Ama bu rapora pek bir önem vermemiş fabrika.

·         Çıkışını vermek istemişler.

·        Cemil Öner kendi Abteilungsleiter'ine gidip durumu anlatmış. (Bölüm şefi)

     O adamcağız en güvendiği ve sevdiği işçisine bunun yapılamayacağını bildirmiş yukarıya ve Cemil Öner'in işten çıkarılmasını önlemiş.

     İşinde çok iyi çalıştığını, ne iş verdilerse yaptığını ve herkes tarafından sevildiğini belirtiyor.

·        Daha sonraları ise elinde bir kaşıntıdır başlıyor.

      Hastaneye yatırıyorlar, tedavi ediyorlar ama alerji bir türlü geçmiyor.

    Sonra da fabrika ile anlaşma yapıyorlar.

     Paralı çıkış alıyor.

     İki yıl da Arbeitsamt'dan Arbeitslos  parası alıyor. (İşsizlik parası)

·        Şimdi de erken emekli olarak 63 yaşında evinde ailesiyle birlikte yaşıyor.

     Çok dinç ve sağlıklı bir görünüşü var.

     "Elimden rahatsız olmasa idim, daha da çalışmak isterdim" diyor kendine güvenle...

·        İlk geldiği yıllarda Alman arkadaşları da varmış.

     1979'a değin Heim'da yaşamış diğer bekarlarla...

·        Daha  sonra köyünden kardeşini, iki de kardeşinin çocuklarını getirtmiş yanına.

     İlk olarak da hanımını ve bir oğlunu getirtiyor.

     Daha sonra Türkiye'de liseyi bitiren büyük oğlan geliyor.

     Küçük da ortayı bitirince Almanya'ya geliyor.

·        Büyük ile ortanca MBSE kurslarına devam ediyorlar.

     Küçük Rothenbuch'da inşaat ve sıvacılık dalında çıraklık eğitimini tamamlıyor.

·        Cemil Öner birinci oğlunu yanına aldırıyor.

     Öbürü ise Düker'e giriyor çalışmaya. (Bir metal iş yeri)

·        Büyük oğlan geldiğinde Türkiye'den evli imiş.

     Ama eşini getirebilmesi pek o kadar kolay olmamış.

     Epey zorlukla karşılaşmışlar.

     Ortanca oğlana Almanya'da çalışan bir köylüsünün kızını alıyor.

     Üçüncü oğlan da yine buradaki bir hemşehrisinin kızıyla evleniyor.

     İkinci ve üçüncü oğlan Alman yurttaşlığına geçmişler.

     Cemil Öner'in bir de kızı dünyaya gelmiş Waldaschaff'da.

     O da tezgahtarlık dalında çıraklık öğrenimi görüyor.

·        Öner'ler şimdi tam 9 aile olmuşlar.

     İkisi Laufach'da oturuyormuş.

     Oğlanların iki büyüğü bir temizlik şirketi kurmuş, fabrikaların falan temizlik işlerini yapıyorlarmış.

     En küçük oğlan ise Düker'den aldığı götürü işleri yapan bir iş kurmuş.

     Torunların sayısı 9 olmuş.

     Bunların bir tanesi çalışıyormuş.

     Diğerleri ise okula gidiyormuş.

     Ailenin tüm kadınları ise ev hanımı.

     Yalnızca, ortanca gelin bir büroda  kısa çalışma yapıyormuş.

     Her iki gelin de burada yetiştikleri için onların Almanca'ları çok iyi imiş.

     Cemil Öner'in Almancası da "işte, kendisini kurtarmaya" yetiyormuş.

      "Zamanında daha çok öğrenebilse idim..." diye düşünüyor.

·        İşte, şu geçen 35 yıldır bu köydeki hiç bir Türk'ün utanılacak, yüz kızartıcı bir iş yapmamış olması Cemil Öner'i tüm Türkler adına çok onurlandırıyor.

·        İlk geldikleri yıllarda köyün Almanları Türklere karşı çok mesafeli duruyorlarmış.   Hani, o zamanlar "bir odaya 1000.-DM vereyim" desen bile sana o odayı vermezlermiş, diyebilecek denli bir düşüncesi var.

     Almanlara pek kızmıyor, böyle davrandılar diye.

·        Onların durumlarına hak veriyor.

    " Ne Türkiye'yi ne de Türkleri tanırlardı. Bizlerle ilgili hiç bir bilgileri yoktu." diye açıklama getiriyor.

·        Ama şimdi öyle mi ya...

     Waldaschaff'lılar kendileri kendi deneyimleri ile tanımışlar Türkleri.

·        Bu arada Türkiye'ye tatile gidip-gelen de çok olmuş.

·        Cemil Öner Türklerin burada sayılıp, sevildiğine inanıyor.

     Yolda bir çok kişi selam veriyormuş kendilerine. 

     Bu arada Türklerden köyde ev alanlar, kendilerine ev yaptıranlar varmış.

     Bir Türk bakkalı, bir dönerci, bir diş doktoru...

·        Waldaschaflı Türkiyelilerden kendi işlerini kuranlar olarak anlatıyor Cemil Öner.    

     Bundan da ayrıca bir gurur duyuyor. 

      Bir ara da spor çalışması falan yapmış Türkler, futbol oynamışlar.

·        Emekli olan Türklerin sayısı da artmaya başlamış.

     "On kişi kadar vardır" diye düşünüyor Cemil Öner. 

     Bu arkadaşlar genelde yazlarını Türkiye'de geçirirler, kış olunca da yine köylerine Waldaschaff'a dönerlermiş.

·        Buradaki Türkler kendilerini, kendi ülkelerinde gibi hissediyorlar.

 .   Burayı seviyorlar ve güvenli buluyorlar.

.    Cemil Öner şöyle diyor

   " Kapıyı açık bırak, yat ! Hiç korkma!" diyor.

          Öğretmen Gönen ÇIBIKCI

       Perşembe 18.02.1999 / 

      Waldaschaff / Aschaffenburgerstr. 122