.
""Gladio""
.
·
Gladio
İtalyan gizli servisi tarafından Soğuk Savaş sırasında komünizme karşı bir
direniş örgütü olarak kurulmuştur.
·
Gladio, Soğuk Savaş döneminin
karanlık ve tartışmalı örgütlerinden biridir.
·
Gladio II.
Dünya Savaşı sonrasında Batı Avrupa'da gelecekte olması beklenen
bir Varşova Paktı işgaline cephe gerisinde bir direniş başlatmak
amacıyla İtalya'da NATO tarafından gizli olarak örgütlenen kontrgerilla (stay-behind)
operasyonunun kod adı.
·
Gladyo, özel olarak NATO cephe gerisi direniş organizasyonun
İtalyan kolunu belirtse de bazen "Gladyo operasyonu" NATO'nun bütün
cephe gerisi (stay-behind) operasyonlarının gayriresmî adı olarak kullanılır ve
bazen "Süper NATO" adıyla da anılır.
·
Latince'de kılıç anlamına
gelen Gladio sözcüğünü ad olarak kullanan örgüt, Amerikan ve
İngiliz kontrgerilla örgütlenmesi olan "Stay Behind tarafından
1952 yılında kuruldu.
·
CIA tarafından
yönetilen ve finanse edilen örgüt, 1956 yılında ABD ile iş birliği içinde, casusluk ve gerilla savaşı
yapmak üzere örgütlendi.
·
Sardunya'da
örgütün ilk eğitim kampı kuruldu ve Kuzey İtalya'da 139 yerde silah ve mühimmat
depoları oluşturuldu.
·
Resmi adı Müttefik
Koordinasyon Komitesi (Allied Coordination Committee) idi..
·
1956
sonrasında ikisi kadın 622 kişi ABD ve İngiliz gizli servisleri tarafından
eğitildi.
·
Organizasyon
dağıtıldı (1972-1973), ancak kaldırılmadı.
·
Varlığı ve faaliyetleri uzun yıllar boyunca gizli tutulmuş,
kamuoyuna açıklanmasıyla birlikte çeşitli tartışmalara yol açmıştır.
·
Gladio'nun tam olarak ne tür faaliyetlerde bulunduğu ve ne kadar
etkili olduğu hala tartışmalı olsa da, "Soğuk Savaş" döneminin
İtalya'sında önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir.
·
Örgütün
varlığı uzun yıllar boyunca gizli tutulmuş ve 1990 yılında İtalya Başbakanı
Giulio Andreotti tarafından kamuoyuna açıklanmıştır.
·
Gladio'nun
faaliyetleri ve amacı hakkında çeşitli tartışmalar ve komplo teorileri
bulunmaktadır.
·
Gladio'nun
kuruluş amacı, Sovyetler Birliği'nin olası bir işgali durumunda komünistlere
karşı bir direniş hareketi oluşturmaktı.
·
Örgüt, NATO'nun desteğiyle İtalya'daki çeşitli askeri ve sivil
unsurları bir araya getirerek gizli bir ağ oluşturmuştur.
·
Gladio'nun
üyeleri, silah eğitimi almış ve sabotaj gibi eylemleri gerçekleştirmek üzere
eğitilmişlerdir.
·
Gladio'nun
varlığı ve faaliyetleri uzun yıllar boyunca gizli tutulmuştur.
·
1990 yılında Başbakan Andreotti tarafından kamuoyuna
açıklanmasıyla birlikte örgüt hakkında çeşitli tartışmalar başlamıştır.
·
Bazılarına
göre Gladio, İtalya'daki komünist etkisini kırmak için önemli bir rol
oynamıştır.
·
Diğerleri
ise örgütün antidemokratik ve yasa dışı faaliyetlerde bulunduğunu
savunmuşlardır.
·
Gladio'nun
faaliyetleri arasında, bazı siyasi cinayetler ve terör saldırılarıyla ilişkisi
olduğu iddia edilmiştir.
·
Ancak
bu iddialar kanıtlanamamıştır.
·
Örgütün İtalya'daki adı Gladio idi.
·
Bir
çok kaynakta, Türkiye’de ilk Gladyo (Kontrgerilla) şubesinin NATO üyeliğiyle
eşzamanlı olarak 4 Nisan 1952’de açıldığı ve gizli ordunun kurulduğu
belirtilmektedir.
·
Türkiye'de "Kontrgerilla" veya "Özel Harp Dairesi",
Yunanistan'da B-8 ya da SheepSkin, Belçika'da SDRA-8, Hollanda'da NATO
Command, Batı Almanya'da Gehlen Örgütü, Stay Behind ya da Sword, Avusturya'da Schwert, Fransa'da Rüzgâr
Gülü, İspanya'da Anti-Terör Kurtarma Grubu (GAL), İngiltere'de ise Secret
British Network olarak bilinir.
·
1990’larda
ise örgüt karşımıza Özel Kuvvetler Komutanlığı (ÖKK) olarak çıktı.
·
Söz konusu örgütlenmeler NATO Anlaşmasının gizli maddesi gereği,
doğrudan NATO’ya bağlıdırlar.
·
Sadece
savaşta değil barışta da komünistlere ve “sol” tehdide karşı iç politikada da
kullanılmışlardır.
·
Yine
diğer ülkelerde olduğu gibi, örgütte sivil unsurlar da yer almaktadır.
·
Örgütün tam olarak ne tür faaliyetlerde bulunduğu ve ne kadar
etkili olduğu hala tartışmalıdır.
·
Çok
hassas ve gizli tutulan bir konu olup, internette hakkında birçok bilgi
bulunabilir.
·
Bu konu üzerine
yazılmış bir çok araştırma kitapları da vardır.
. Öğretmen Gönen ÇIBIKCI,
2025.01.31, MŞ.
.
(Araştırma, değerlendirme yazım)
