OLAĞAN ÜSTÜ VERGİLER
MİLLİ
DAYANIŞMA VERGİSİ
ya da
SALGIN
HASTALIKLA MÜCADELE VERGİSİ
-
Küresel
ve ulusal anlamda çok zor günler geçiriyoruz insanlık olarak.
-
Her ülke kendi olanakları ve devlet politikalarına uygun olarak
kararlar, önlemler ve desteklemeler yapıyor.
-
Tüm
dünyada virüse yakalanıp hasta olanların sayısı milyonu aştı.
-
Salgın hastalığa bağlı olarak yaşamını yitirenlerin sayısı
GİTTİKCE ARMAKTADIR.
-
Evet
tedavi çalışmaları, yeni yöntem aramalar, halkı aydınlatma programları,
kısıtlamalar, yasaklar ve aşı ilaç araştırmaları.. büyük bir hızla ilerliyor.
-
Virüs COVID-19 ise hiç durmadan yayılmağa devam ediyor.
-
Devlet
ve sektörler ekonomik olarak da çok zorlanacakları dar günlere yaklaşıyorlar.
-
Her
ülke kendine göre yardım kampanyaları, halka yardım paketleri, desteklemeler
düzenliyor, uyguluyor.
-
Hazırlıksız olarak yakalanmış gibi gözüken bu durumda doğal
olarak devletin ana görevleri öne çıkıyor.
-
Felaketle
mücadele programlarının uygulanması gerekiyor.
-
Çeşitli fonlar ve devlet kasası sıkıntılı bir döneme yaklaşıyor.
-
Toplumların
içinde bulundukları yaşama ve gelişme şartlarında, harp, aşırı enflasyon gibi,
olağanüstü sebeplere derin ve temel değişiklikler ortaya çıkabilir.
-
İşte bu gibi durumlarda yüksek kazanç ve servet elde etmelere mani olmak veya bozulan sosyal ve ekonomik
düzeni yeniden sağlamak amacıyla, mali politika bakımından, olağan üstü bir
takım tedbirlere başvurulmasına gereklilik oluşur.
-
Birçok
bilinen vergilerde artışlar yapılabilir yakın bir dönemde.
-
Yepyeni vergiler ile de devletler halkı ve özel sektörü yardıma
çağırabilir.
-
Gerekli
olduğu zamanda da yardıma çağırmalıdır zaten.
-
Bunların en başında olağan üstü vergiler gelir.
-
Bu
vergiler haklı gerekçelere dayanabilirse de halk buna doğal olarak çok tepkide
bulunacaktır.
-
Bu nedenle de dar gelirli olanlardan ve hiç geliri olanlardan
zaten vergi alınmasını düşünmek bile doğru değildir.
-
Tam
tersine, vergi alınacak olan yurttaşlardaki en az gelir düzeyi ölçüsü,
vergilendirmede taban sınır çok daha yukarıya çekilmelidir.
-
Olağan üstü koşulların gerekçesi olarak konulan
"geçici" vergiler bir de bakarsınız ki kalıcı bir "organik vergi
"olmuştur.
-
Buna
en yakın örnek Doğu ve Batı Almanya'nın duvarlar kalktıktan sonra koyduğu
vergidir. Şu an bile devam etmektedir.
-
Olağan üstü durumlarda bir devlete yardım anlamında vergi
alınabileceği gibi yüksek servet vergisi de çıkarılabilir.
-
Gelir
düzeyi çok yüksek olan yurttaş ve şirketlerden alınacak vergi oranı (matrah) zaten
yüksek olacaktır.
-
Bir defaya mahsus vergi olabileceği gibi, düzenli alınan vergi de
çıkarılabilir.
-
Dünya
tarihinde zor günlerde bu tür vergilerin çıkarıldığı örnekler vardır. 1915, 1919,
1939, 1947, 1952 yıllarında değişik
ülkeler bu tür vergileri çıkarmış ve uygulamış.
-
Bunların çoğu da zaten savaşın getirdiği sıkıntılar nedeni ile
çıkarılmış.
-
ABD
1929, 1940, 1950 yıllarında "aşırı kazanç vergisi" uygulamış.
-
Almanya da 1917, 1919, 1939 yıllarında "yüksek gelir
vergisi" (Mehreinkommensteuer) uygulamış.
-
Fransa 1939 yılında bu tür bir "aşırı kazanç vergisi"
uygulamış.
-
Fransa'da
1945 yılında çok ağır bir borç yükü altında bulunan hazinenin durumu, bütçenin
devamlı açık vermesi, müstakbel inşaat ve kalkınma işlerine ait masrafların
baskısı ve sonuçta kendisini hissettirmeye başlayan enflasyonun endişe verici
tehditi "mali yönden" fevkalade bir tedbir olarak servet vergisine
baş vurulmasını zorunlu kılmıştır.
-
Ülkemizde ise 1919 yılında "harp kazançlarının istihdaf
eden bir vergi ihdas ve tatbiki tecrübe edilmiştir"
-
"Harp
Kazançları Vergisi" üç savaş yılı boyunca elde edilen çok aşırı kazançlar
için çıkarılmış.
-
Olağanüstü servet vergileri çıkarıldığı dönemde bir defaya özgü
olarak alınmış.
-
Bu
tür "zenginleşme vergileri" genelde çok yüksek kazanç sağlayanlardan
bir defaya özgü alınmış.
-
Bu örneklerden de kısaca görebiliyoruz ki çeşitli devletler zor
duruma düştüklerinde bu tür olağan üstü vergilere baş vurmuşlar.
-
Biz
Türkiye için böylesine zor günler istemeyiz.
-
Devlet gelecekte bir zorlukla karşılaşmamak için bütçesini
dengeli düzenler ve çok adil bir vergilendirme sistemi geliştirir.
-
Bu
sağlam yapıların oluşmasını isteriz.
-
Tüm bunlara rağmen pek arzu edilmesi bile yeni vergiler gündeme
gelebilir.
-
Bunların
en başında bir "SALGIN HASTALIKLA MÜCADELE VERGİSİ" akla gelebilir.
-
Az ya da çok bir yüzde bile olsa bunun bir salınım (imece) türü
değil gelire orantılı bir vergi olacağı düşünülebilir.
-
Çok yakın bir zamanda böyle bir MİLLİ DAYANIŞMA VERGİSİ
çıkarılabilir.
-
Çok
büyük tepkileri de beraberinde getirebilecek olan bu tür uygulamalara gerek
kalmadan huzurlu ve sağlıklı günlere dönmemizi dilerim.
Saygılarımla...
Öğretmen Gönen ÇIBIKCI, 2020.04.09, MŞ.
