Telefonlardan Uzaklaştırmak

. Çocukları Akıllı Telefonlardan Uzaklaştırmak İçİn

Çocukları akıllı telefonlardan uzaklaştırmak, günümüz dijital çağında birçok ebeveynin karşılaştığı önemli bir zorluk.

Bu süreçte ebeveynlerin nasıl davrandığı, başarının anahtarıdır.

Etkili olabilecek bazı davranış biçimleri:

1. Rol Model Olun: Dijital Dengeyi Siz Sağlayın

Çocuklar ebeveynlerini taklit ederler.

Eğer siz sürekli telefonunuzdaysanız, çocuğunuzdan farklı bir davranış beklemeniz gerçekçi olmaz.

-Ekran Sürenizi Sınırlayın:

Yemek masasında, aile etkinliklerinde veya yatmadan önce telefonunuzu bir kenara bırakın. Çocuğunuz sizin de dijital araçlardan bağımsız zaman geçirdiğinizi görmeli.

-Telefonu Gerekli Olduğunda Kullanın:

E-postaları kontrol etmek, kısa bir mesaj atmak gibi belirli görevler için telefonunuzu kullanın.

Boş vakitlerinizde telefonla oyalanmak yerine kitap okuyun, hobi edinin veya çocuğunuzla kaliteli zaman geçirin.

-Telefon Dışı Etkinlikleri Teşvik Edin:

Kendi ilgi alanlarınızı telefon dışında geliştirin ve çocuğunuza da bu konuda örnek olun.

Resim yapmak, enstrüman çalmak, bahçeyle ilgilenmek gibi aktiviteler, telefonun yerine konabilecek alternatiflerdir.

2. Kurallar Koyun ve Tutarlı Olun: Sınırları Belirleyin

Net ve uygulanabilir kurallar koymak, çocukların dijital cihazlarla ilişkilerini düzenlemenin temelidir.

-Belirli Saatleri ve Mekânları Belirleyin:

"Yemekte telefon yok," "Yatmadan bir saat önce ekran yasak," veya "Oturma odasında telefon kullanılmaz" gibi net kurallar koyun.

-Ekran Süresi Limiti Belirleyin:

Yaşa uygun ekran süreleri belirleyin ve bu limitlere sadık kalın.

Çocuğunuzla birlikte bu limitleri tartışarak onların da fikrini almak, kurallara uyma olasılığını artırır.

-Kuralları Açıkça İletin:

Kuralları neden koyduğunuzu ve bunlara uymanın faydalarını çocuğunuza anlatın.

"Gözlerin için iyi değil," veya "Bu, beyninin dinlenmesi için önemli" gibi açıklamalar yapabilirsiniz.

-Tutarlı Uygulama Çok Önemli:

Kuralları bir gün uygulayıp diğer gün göz ardı etmek, çocuklarda kafa karışıklığına yol açar.

Ne olursa olsun, belirlediğiniz kurallara sadık kalın.

İstisnalar sadece özel durumlar için ve önceden belirlenmiş olmalı.

3. Seçenekler Sunun: Telefon Dışı Dünyayı Keşfettirin

Telefonu yasaklamak yerine, yerine daha cazip ve geliştirici alternatifler koymak, çocukları dijital dünyadan uzaklaştırmanın en etkili yollarından biridir.

-Dışarıda Vakit Geçirmeyi Teşvik Edin:

Parka gitmek, bisiklete binmek, doğa yürüyüşleri yapmak veya sadece bahçede oynamak gibi etkinlikler düzenleyin.

Doğayla iç içe olmak, çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimine katkıda bulunur.

-Yaratıcı Oyun ve Hobileri Destekleyin:

Boyama kitapları, legolar, yapbozlar, masa oyunları, el sanatları, müzik aletleri gibi çocuğunuzun ilgi alanlarına uygun materyaller sağlayın.

-Kitap Okumayı Teşvik Edin:

Evde düzenli okuma saatleri oluşturun, kütüphaneyi ziyaret edin ve çocuğunuzun ilgi alanlarına uygun kitaplar seçmesine yardımcı olun.

-Ailece Zaman Geçirin:

Birlikte yemek pişirin, ev işlerine dahil edin, masa oyunları oynayın veya sohbet edin.

Kaliteli aile zamanı, çocuğun sosyal becerilerini geliştirir ve aile bağlarını güçlendirir.

4. Empati Kurun ve İletişim Kurun: Duygusal Bağ Kurun

Çocuğunuzun telefona olan bağımlılığının altında yatan nedenleri anlamaya çalışın ve onlarla açık iletişim kurun.

-Dinleyin:

Çocuğunuzun telefon kullanımının altında yatan sebepleri (arkadaşlarıyla iletişim kurma isteği, can sıkıntısı, ders stresi vb.) anlamaya çalışın.

Onları yargılamadan dinlemek, çözüm bulmanıza yardımcı olacaktır.

-Duygularını Onaylayın:

"Sıkıldığını anlıyorum," veya "Arkadaşlarından uzak kalmak zor olabilir" gibi ifadelerle duygularını onaylayın.

Bu, çocuğunuzun kendini anlaşılmış hissetmesini sağlar.

-Birlikte Çözümler Üretin:

Çocuğunuzla birlikte ekran süresini azaltmanın yollarını konuşun.

-Başarılarını Takdir Edin:

Ekran süresini azalttığında veya telefon dışı aktivitelere yöneldiğinde çocuğunuzu övün ve cesaretlendirin.

Pozitif pekiştirme, istenen davranışların pekişmesine yardımcı olur.

5. Teknolojiyi Tamamen Yasaklamak Yerine Dengeli Yaklaşım Sergileyin

Teknolojiyi tamamen hayatlarından çıkarmak yerine, kontrollü ve bilinçli kullanımını öğretmek daha sürdürülebilir bir yaklaşımdır.

-Eğitici İçerikleri Yönlendirin:

Çocuğunuzun telefon veya tablet kullanmasına izin verdiğinizde, eğitici uygulamalar veya programlar kullanmasını teşvik edin.

-Dijital Okuryazarlık Eğitimi Verin:

İnternetin ve sosyal medyanın potansiyel tehlikeleri hakkında bilgi verin.

Sanal zorbalık, siber güvenlik ve çevrimiçi gizlilik konularında onları bilinçlendirin.

-Güvenli Alanlar Oluşturun:

Telefonu ortak alanlarda kullanmasını sağlayın, çocuğunuzun odasında veya özel alanlarda tek başına uzun süre telefon kullanmasını engelleyin.

ÖZETLE:

Unutmayın ki, çocukları akıllı telefonlardan uzaklaştırma süreci zaman ve sabır gerektirir.

Her çocuğun farklı olduğunu ve tek bir doğru yöntemin olmadığını kabul etmek önemlidir.

Önemli olan, aileniz için en uygun dengeyi bulmak ve bu dengeyi tutarlı bir şekilde sürdürmektir.

.    Öğretmen Gönen ÇIBIKCI. 2025.07.27, G.

. (Araştırma ve incelemeye dayanan değerlendirme yazım.)

      .  ..  YAZININ TÜMÜNÜ OKUYUNUZ:

YANGINLARIN NEDENİ

. Son yıllardakİ yangınların nedenİ nedİr?

Türkiye'de son yıllarda yaşanan orman yangınlarının birden fazla nedeni bulunmaktadır ve bu nedenler genellikle birbirini tetikleyerek yangınların büyümesine ve yayılmasına yol açar.

Bu etkenlerin birleşimi, Türkiye'de son yıllarda yaşanan orman yangınlarının hem sayısını hem de şiddetini artırmıştır.

Yangınların önlenmesi ve mücadelesinde hem bireysel farkındalığın artırılması hem de etkili politikaların uygulanması büyük önem taşımaktadır.

Devlet kurumları çok daha güçlü ve ciddi önlemler almak zorundadır.

- İklim Değişikliği ve Kuraklık:

Küresel iklim değişikliğinin etkileri Türkiye'de de hissedilmekte.

Artan sıcaklıklar, uzun süreli kuraklık dönemleri ve düşük nem oranları, ormanları yangınlara karşı daha hassas hale getirmektedir.

Kuru otlar, dallar ve diğer bitki örtüsü yangının hızla yayılması için ideal bir zemin oluşturur.

- İnsan Kaynaklı Nedenler:

Yangınların büyük bir kısmı insan faaliyetlerinden kaynaklanır.

Bunlar kasıtlı kundaklama olabileceği gibi, ihmal veya kaza sonucu da ortaya çıkabilir:

. Tarım Faaliyetleri: Anız yakma gibi tarımsal uygulamalar kontrol dışına çıkarak ormanlık alanlara sıçrayabilir.

. Piknik ve Mangal Ateşi: Söndürülmeden bırakılan veya rüzgarın etkisiyle dağılan ateşler yangına neden olabilir.

. Sigara ve Cam Kırıkları: Atılan sigara izmaritleri veya güneş ışınlarını odaklayarak kuru otları tutuşturabilen cam kırıkları da yangın başlatabilir.

. Elektrik Hatları: Bakımsız veya eskiyen elektrik hatlarından çıkan kıvılcımlar yangınlara yol açabilir.

. Şimşek Düşmesi: Özellikle kuru ve sıcak havalarda yıldırım düşmeleri doğal yollarla yangınlara neden olabilir.

- Orman Yangınlarıyla Mücadeledeki Zorluklar:

Türkiye coğrafyasının dağlık ve engebeli yapısı, yangınlara müdahalede bazı zorlukları beraberinde getirir.

Ulaşımın güç olduğu alanlarda yangınların kontrol altına alınması zaman alabilmekte, bu da yangınların yayılmasına olanak tanımaktadır.

- Bitki Örtüsü ve Biyolojik Çeşitlilik:

Özellikle Akdeniz iklimine özgü maki bitki örtüsü ve çam ormanları, bünyelerindeki reçine gibi yanıcı maddeler nedeniyle yangınlara karşı oldukça hassastır.

Yoğun ve kuru bitki örtüsü yangının şiddetini artırabilir.

- Koordinasyon ve Bürokratik Engeller

Yangınlar, tek bir kurumun değil, Orman Genel Müdürlüğü, AFAD, itfaiye teşkilatları, yerel yönetimler ve hatta ordu gibi birçok farklı kurumun iş birliğini gerektiren olaylardır.

Farklı kurumlar arasındaki koordinasyon eksiklikleri, bürokratik engeller ve yetki karmaşası, müdahale hızını ve etkinliğini olumsuz etkileyebilir.

Yangınların hızla büyüdüğü anlarda, hızlı ve eşgüdümlü hareket etmek yaşamsal önem taşır.

- Yasal Düzenlemeler ve Uygulama Eksiklikleri

Yangınlara neden olan insan faktörlerinin (anız yakma, piknik ateşi, çöp yakma vb.) önlenmesi için yasal düzenlemeler mevcut olsa bile bunların denetimi ve uygulanması konusunda eksiklikler yaşanabilir.

Yeterli “denetim mekanizmalarının” olmaması veya “caydırıcı cezaların” yetersiz kalması, bu tür faaliyetlerin devam etmesine yol açabilir.

Ayrıca, ormanlık alanlara yakın yerleşim yerlerinde imar planı düzenlemeleri ve yapılaşma konularındaki esneklikler de yangın riskini artırabilir.

Çözüm, yalnızca daha fazla kaynak ayırmak değil, aynı zamanda etkili koordinasyon, yasal düzenlemelerin sıkı uygulanması, uzun vadeli planlama ve tüm paydaşların katılımıyla bütüncül bir yaklaşım benimsemektir.

- Türkiye düşmanı odakların yaptıkları kundaklamalardan neden söz edilmiyor?

Türkiye'deki orman yangınlarının nedenleri konuşulurken, Türkiye düşmanı odakların yaptıkları kundaklamalardan daha az bahsedildiği algısı çeşitli nedenlerle ortaya çıkıyor.

Bu durumun altında yatan bazı temel faktörler şunlardır:

-Kanıt ve Resmiyeti Bekleme Zorunluluğu

Yangınların nedeni araştırılırken, resmi makamlar ve güvenlik birimleri, kundaklama iddialarını çok ciddiye alır.

Ancak bu tür iddiaların somut delillerle desteklenmesi ve yasal süreçlerle kanıtlanması gerekir.

Bir yangının “terör örgütleri” veya “düşman odaklarla” bağlantılı bir kundaklama sonucu çıktığının kesinleşmesi, genellikle uzun ve detaylı bir soruşturma süreci gerektirir.

Soruşturma tamamlanmadan yapılan “spekülatif” açıklamalar, kamuoyunda yanlış anlaşılmalara yol açabilir veya “provokasyonlara” zemin hazırlayabilir.

-Delil Toplamanın Zorluğu

Kundaklama eylemleri genellikle gizlice ve geride az delil bırakılarak gerçekleştirilir.

Geniş ormanlık alanlarda faili meçhul kundaklama eylemlerinin tespiti ve faillerin yakalanması oldukça zordur.

Güvenlik güçleri, bu tür iddiaları araştırırken büyük bir titizlikle çalışır; ancak yeterli kanıt bulunmadığında, yangının çıkış nedeni "bilinmiyor" veya "insan kaynaklı ancak faili meçhul" olarak kalabilir.

-Kamuoyunu Panikletmeme ve Provokasyona Mahal Vermemek

Resmi makamlar, yangınların kaynağına ilişkin hassas bilgileri paylaşırken kamuoyunda panik veya infial yaratmamaya özen gösterir.

Eğer bir kundaklama eyleminin terör bağlantısı kesinleşirse, bu bilgi genellikle dikkatlice ve resmi kanallar aracılığıyla duyurulur.

Ancak her şüpheli durumun açıkça "terör eylemi" olarak ilan edilmesi, toplumda gereksiz bir korku ve ayrışma yaratabilir.

Ayrıca, düşman odakların amaçladığı “provokasyonlara” zemin hazırlamamak da önemli bir etkendir.

.  Öğretmen Gönen ÇIBIKCI, 2025.07.27, G.

. (Araştırma ve incelemeye dayanan değerlendirme yazım.)

      .  ..  YAZININ TÜMÜNÜ OKUYUNUZ:  ….