. Hukuk Devleti .
.Tüm anlamıyla "Güçler
Ayrımına" dayanır.
Eğer bunu sağlayamaz iseniz, gidilen yol zamanla baskıcı ve otoriter
sisteme doğru yönelir ve çok büyük sorunlar getirir.
A - Kesinlikle doğru bir saptamadır!
Hukuk devleti ile güçler ayrılığı
kavramları, birbirini tamamlayan ve güçlendiren iki temel ilkedir.
1-Güçler
ayrılığı ilkesi,
devletin yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç temel gücünün farklı organlara
verilmesi ve bu organların birbirini denetlemesi anlamına gelir.
Bu
sayede, hiçbir güç merkezinin "aşırı güçlenmesi" önlenir ve "keyfi
uygulamaların" önüne geçilir.
2-Hukuk
devleti ise, tüm
devlet organlarının ve bireylerin hukukun üstünlüğüne bağlı olduğu, kanunların
herkese eşit şekilde uygulandığı bir yönetim sistemidir.
B - İki kavram arasındaki ilişki neden bu kadar önemli?
1-Denetleme Mekanizması:
Güçler ayrılığı sayesinde, her bir
devlet organı diğerini denetleme imkanı bulur.
Örneğin, yasama organı çıkardığı
kanunların yürütme tarafından doğru uygulanıp uygulanmadığını denetlerken,
yargı organı da yasaların anayasaya uygunluğunu ve yürütmenin kararlarının
hukuka uygunluğunu kontrol eder.
Bu sayede, "hukuk devleti ilkesi"
daha etkin bir şekilde işler.
2-Güç Dengesi:
Güçler ayrılığı, hiçbir organın
diğerlerine göre aşırı güçlenmesini önleyerek, güç dengesini sağlar.
Bu durum, keyfi uygulamaların
önlenmesi ve birey "hak ve özgürlüklerinin korunması" açısından büyük
önem taşır.
3-Hukukun Üstünlüğü:
Güçler ayrılığı ilkesi, hukukun
üstünlüğü ilkesini güçlendirir.
Her bir devlet organı, kendi yetkileri
dahilinde olsa bile, hukukun sınırları içerisinde hareket etmek zorundadır.
C - Özet
Güçler ayrılığı, hukuk devletinin
temel bir gereği olup, hukukun üstünlüğünü sağlamada ve keyfi uygulamaları
önlemede önemli bir rol oynar.
Hukuk devleti ve "güçler ayrılığı"
birbirini tamamlayan ve destekleyen iki "temel" ilkedir.
D - Bazı Sorular:
"Çağdaş hukuk devleti" hakkında her bir yurttaş temel bilgilere
sahip olmalı ve böylece bilinçli, akıllı, uyanık bir tutum takınabilmelidir.
. Tarihte güçler ayrılığı ilkesinin ortaya çıkışı ve gelişimi nasıl
olmuştur?
. Türkiye'de güçler ayrılığı ilkesinin uygulanması ne durumdadır?
. Güçler ayrılığının ideal bir şekilde işleyebilmesi için neler
yapılmalı?
. Öğretmen Gönen ÇIBIKCI, 2024.11.11. MŞ.
. (YZ
destekli araştırma, değerlendirme, inceleme yazısı)
