Anadilim Türkçe

  Anadilim Türkçe

·       Ağızdan çıkan sesler her ulusta ortak değildir.

·       Diller değişik ayrımlıdır ama değişmeyen doğru, her insanın bir dile gereksiniminin olduğudur.

·       Bu da onun "anadili"dir.

·       Anadili bir insanın kişiliğinin gelişmesine, bilgi ve becerilerinin artmasında ve içinde bulunduğu topluma uyum sağlamada çok önemli bir etkendir.

         Bu insanın anadili onun bir parçasıdır.

·       Anadili bir insanın, bir halkın kendi öz kimliğidir

·       Anadili insan ruhunun, benliğinin , zihninin arı, en varsıl ve adeta sihirli ürünlerinden biridir.

·       Anadili kavramı yalnızca çocuğun "annesinin dili" anlamına gelmez.

        O dil, çocuğun kendi evinden, ailesinin doğal ortamda kazandığı dildir.

        O dil onun kendi öz kökleri ile olan en temel bağıdır.

·       Anadilin gelişiminin durumu o insanın ekinsel gelişim düzeyinin bir yansımasıdır.

·       Anadilinde güçlü bir eğitim ve öğretim alan çocuklar bunun en doğal sonucu olarak da Almanca'yı ya da bir diğer dili öğrenmede çok daha başarılı olacaklardır.

·       Türkçe "bizim yaratıcı gücümüzü kendimize özgü çizgileriyle, belirlenmesi ve somutlaştırılması çok güç yollardan da olsa" dile getirmektedir.

        Çünkü, uygarlığın içinde bulunduğu gelişim süreci ve insan yaşamı dilde ister istemez yansıyacaktır.

·       Türkçe öğrenmekle Türkçe’nin o çok geniş ve zengin dünyasını, yazılı edebiyatını ve sanatını, tarihini tanıma olanağı buluruz.

·       Türkçe'si iyi olan hem kendine güvenir, hem de çok güçlü bir dilin bir üyesi olmanın huzurunu ve gücünü kendisinde duyar.

·       "Bakınız arkadaşlar, ben belki çok yaşamam.

        Fakat siz, ölene dek Türk gençliğini yetiştirecek ve Türkçe’nin bir kültür dili olarak gelişmeye devamı yolunda çalışacaksınız. Çünkü Türkiye ve Türklük, uygarlığa ancak bu yolla kavuşabilir.

·       Gazi Mustafa Kemal Atatürk"

·       Başka dillerdeki her bir sözcüğe karşılık olarak dilimizde en az bir sözcük bulmak ya da türetmek gerekir.

       Bu sözcükler kamuoyuna sunulmalı, böylece, yaygınlaşıp yerleşmesi sağlanmalıdır.
    Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Batı dillerinden hiçbirinden aşağı olmamak üzere, onlardaki kavramları anlatacak keskinliği, açıklığı haiz Türk bilim dili terimleri tesbit edilecektir.

·       Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Ben İngilizce’yi nasıl öğrendim? Yabancı dilde öğretim görmüş olsam, bilim adamı olamazdım, düşünme yeteneğim kalmazdı. Atatürk’ün kurduğu okulda ve Atatürk’ün kurduğu şekilde öğrendim. Bütün konuları çok iyi öğrendik, yabancı dili de yabancı dil dersinde öğrendik. Yöntemi budur.

·       İnsanın öğrenmekte olduğu dilde, fiziğin kavramlarını anlaması, öğrenmesi mümkün müdür? Olsa olsa ezberler.

·       Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       Ben sun'i yakıştırmalar olan "öz Türkçe", "Osmanlıca" diye bir ayrım, bir bölücülük kabul etmiyorum; ikisi de Türkçe'dir, ve o zaman Türkçe dünyanın en zengin dili olur. Ama, Frenkçe, İngilisca bozuntusu "Anglomanlica" lâflar asla Türkçe olamaz. "
    Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       Amacımız, Türk Dili’nin öz zenginliğini ortaya çıkarmak, onu dünya dilleri arasında, değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmektir.
    Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Ambulans" gibi, "aktivite" gibi, "parlamenter" gibi her özentifikasyon kelime gönlü Türk olanın böğrüne bir diken gibi batar. Böyle sözcükleri kullanan ayıplanmalı, ama aşağılık duygusundan kurtulması için kendisine yardımcı olunmalı.

·       Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       Bilim dili, matematiktir. Bunu her bilimci bilir. Dolayısıyla bir bilime ne kadar matematik girmişse, o kadar bilim olur. Matematik gibi özellikleri olan bir dil olmalı ki, doğru bir bilim dili ortaya çıksın. Kuralları matematik gibi açık seçik, keskin olan, milyonlarca kelime türetme yeteneği olan bir tane dil vardır dünyada. O da Türkçe ve lehçeleridir. Bilim dili olursa, Türkçe olur asıl.

·       Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

 

·       Bir dilin çerçevesinde o dille birlikte kendi dünyası, kendi bilimsel, ekinsel, sanatsal, halkbilimsel... varlıkları, değerleri yer alır.

       Bir halkın dili onun ruhudur.

       Onun ruhu da dilidir.

·       Bireyin o dile sahip olabilmesi o dille ilgili dünyanın da kapısını açabilecek bir anahtar anlamına gelir.

       O dile egemenlik ve o dilde güçlü olmanın oranı da tüm bu olanakları kullanmada ayrı bir rol oynar. 

        Bu nedenle de bireyin en az bir dilde çok iyi yetişebilmesi gerekir.

·       Çağımızın bir iletişim çağı olarak kabul edildiğini düşündüğümüzde anadilinin önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır.

·       Çoğu kimse; insanın ailesinin, çevresinin, milletinin dili manasında ‘anadili’ demesi gereken yerde diller ve lehçeler türetmiş lisan manasına gelen ‘anadil’ kelimesini hatalı olarak kullanıyor

·       Dil aynı zamanda, yeni atılımların ve buluşların bir anlatım aracıdır.

        Anadiline böyle bir görevi yeterince veremeyen, dilini bu bakımdan gereği gibi değerlendiremeyen bir ulus, uygarlıkta ve toplumlararası uygarlık yarışmasında geride kalmayı peşinen kabullenmiş demektir. Buna da ancak "çok yazık"  demek gerekir.

·       Dil ile düşüncenin ayrılmazlığı, düşüncenin dili ve dilin düşünceyi geliştirdiği bilimsel bir gerçektir.

·       Dil ile kavramların genelleştirilmesi arasında, dil ile "düşünebilme" arasında, dil ile "bilgi edinme" arasında doğrudan bağlantılar vardır.

        Bu bağlantılar içinde ise en kesin rolü "anadili" oynar.

·       Dil kültürün aynasıdır.

·       Dil ve özellikle de yazı dili uygarlığın ve ekinin en güçlü bir taşıyıcısıdır.

·       Dil, bir yerde, tek tek bireyi aşan; bireyin, doğduğunda, veri olarak bulduğu bir toplum ürünüdür.

        İsteseniz de, istemeseniz de diliniz sizi ve bağlı olduğunuz toplumu (ulusu) birleştirir.

·       Siz o dilin kimliğini taşırsınız.

·       Dilimizi geliştirmeyi, düşüncemizi geliştirmek ve çağımızın bilimsel verileriyle düşünebilmek için istiyoruz.

·       Türk diline dört elle sarılmamızın tek nedeni budur.

·       Dilimizi ve bununla bağımlı olan düşüncemizi geliştirmek için Türkçe sözcükleri, özellikle de Türkçe kökleri bilmemiz gerekir.

·       Dilimizin sınırları bilincimizin sınırlarıdır.

·       Düşüncemizi geliştirmemiz için dilimizi geliştirmemiz gerekir.

·       Bir ulusun dili, bütün bilim kavramlarını oluşturacak şekilde gelişmemişse, o ulusun bilim ve kültür alanında bir varlık göstermesi beklenemez.
    Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Dilin gelişmesi demek, türetilmesi demektir. Türetilmeyen dil gelişemez. Dil gelişmeyince düşünce de gelişemez...

·       Doğduğundan itibâren sen çocuğa hep Türkçe konuşacaksın; tek kelime yabancı dili karıştırmayacaksın.

·       Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       En güzel ve ileri bir iş olarak türlü bilimlere ilişkin Türkçe terimler türetilmiş ve bu yolla dilimiz yabancı dillerin etkisinden kurtulma yolunda esaslı adımını atmıştır.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Gaye, bugünkü ve yarınki Türk’ün medeniyetini kucaklayacak en güzel ve en ahenkli Türkçe'dir.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1932

·       Hepimizin bildiği gibi bir dil ve en önemlisi anadili ancak ve ancak okullarda çağdaş yöntemlerle sözlü ve yazılı olarak öğretildiğinde kalıcı olur.

·       Bir insanın kendi anadilini öğrenmesi onun hem en doğal hakkı, hem de görevidir.

·       Her gittiğim ülkenin dilini biraz öğrenip o dilde bilimsel konuşma yapmış biriyim ben. Dil öğrenilmesine neden karşı olayım. Yabancı dille eğitim başka, o bir ülkeye yapılabilecek en büyük kötülüktür, ihanettir. Bunu ne kadar mahsurlu olduğu üzerine yazılmış tonlarca kitap vardır dışarıda. Hem kimliğini kaybedersin, hem de hiçbir şey öğrenemezsin.

     Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       Herkesin her şeyi okuyabildiği tek dil Türkçe. Yani bilgisayar meseleleri için en uygun dil.

·       Bazı bilgisayar programları çıktı, konuşuyorsun bilgisayar yazıyor. Bu işi yapabilmek için 20-30 yıl uğraştılar.

·       İngilizce için bu son derece zor, Türkçe’de ise çok kolay olurdu.
Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       İki dilli çocuklar, her halükarda avantajlı bir konumdadırlar. Çünkü “bilenle bilmeyen bir olmadığı gibi”, tek dil bilmeye kıyasla iki dili bilmek, artı bir değerdir.

·       Özellikle küreselleşen bir dünyada ve çokkültürlü toplumlarda iki dillilik insanlara sayısız avantajlar sağlamaktadır.

   Dr. Kadir Canatan

·       İnsan kendi anadilinde ne kadar güçlü ise diğer dilleri öğrenmede de o denli güçlü olur.

·       Türkçe'si iyi olanın Almanca'sı da iyi olur.

·       Kat’î olarak bilinmelidir ki Türk milletinin millî dili ve millî benliği bütün hayatında hâkim ve esas olacaktır.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Kesin olarak bilinmelidir ki, Türk milletinin dili ve milli benliği bütün hayatında hakim ve esas kalacaktır.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 7 Şubat 1933

·       Milli duygu ile dil arasındaki bağ çok güçlüdür. Dilin milli ve zengin olması, milli duygunun gelişmesinde başlıca etkendir. Türk Dili, dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil bilinçle işlensin.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Millî eğitimin ne demek olduğunu bilmekte hiçbir tereddüt kalmamalıdır. Bir de millî eğitim esas olduktan sonra onun lisanını, usulünü, vasıtalarını da millî yapmak zarureti münakaşa edilemez.”

   Gazi Mustafa Kemal Atatürk 1924

·       Milli his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin milli ve zengin olması, milli hissin gelişmesinde başlıca etkendir. Türk dili, dillerin en zenginlerindendir. Yeter ki, bu dil şuurla işlensin. Ülkesini, yüksek bağımsızlığını korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 2 Eylül 1930

·       Milli kültürün her çığırda açılarak yükselmesini Türk Cumhuriyeti'nin temel dileği olarak temin edeceğiz. Türk dilinin, kendi benliğine, aslındaki güzellik ve zenginliğine kavuşması için, bütün devlet teşkilatımızın, dikkatli, alakalı olmasını isteriz.

   Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1932

·       Milliyetin çok bariz vasıflarından biri dildir. Türk milletindenim diyen insan, her şeyden evvel ve mutlaka Türkçe konuşmalıdır. Türkçe konuşmayan bir insan Türk kültürüne, topluluğuna bağlılığını iddia ederse buna inanmak doğru olmaz.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1930

·       Nitekim biz Türklük dâvasını böyle bir müsbet ölçüde ele almış bulunuyoruz. Büyük Türk tarihine, Türk dilinin kaynaklarına, zengin lehçelerine, eski Türk eserlerine önem veriyoruz. Baykal ötesindeki Yakut Türklerinin dil ve kültürlerini bile ihmal etmiyoruz. 1924
Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Öyle istiyorum ki , Türk dili bilim yöntemleriyle kurallarının ortaya koysun ve her dalda yazı yazanlar bütün terimleriyle çoğunluğun anlayabileceği güzel, ahenkli dilimizi kullansınlar.
     Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1931

·       Söylendiği, okunduğu gibi yazılan, Türk çocuğu anadilini ne kadar biliyor, sorusunu sormamız lazımdır.

   Türk demek "dil" demektir. Milliyetin çok belirgin niteliklerinden   biri dildir. Türk milletindenim; diyen insan, her şeyden önce ve  mutlaka Türkçe konuşmalıdır.

   Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 17 Şubat 1931

·       Türk demek dil demektir. Milliyetin çok bariz vasıflarından birisi dildir. Türk Milletindenim diyen insanlar her şeyden evvel ve mutlaka Türkçe konuşmalıdır. Türkçe konuşmayan bir insan Türk harsına, camiasına mensubiyetini iddia ederse buna inanmak doğru olmaz.

   Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Türk demek Türkçe demektir; ne mutlu Türküm diyene.

   Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Türk demek, dil demektir. Millet olmanın en belirgin niteliklerinden biri dildir. ‘Türk milletindenim.’ diyen kişi, her şeyden önce kesinlikle Türkçe konuşmalıdır. Türkçe konuşmayan bir kişi, Türk kültürüne ve milletine bağlılığını öne sürerse buna inanmak doğru olmaz.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Türk dili dillerin en varsıllarındandır! Yeter ki bu dil bilinçle işlenebilsin. Ona sahip çıkılsın.

·       Türk Dili zengin, geniş bir dildir. Bütün kavramları anlatma yeteneği vardır. Yalnız, onun bütün varlıklarını aramak, bulmak, toplamak, onlar üzerinde işlemek gereklidir. Öyle istiyorum ki Türk Dili bilimsel yöntemlerle kurallarını ortaya koysun. Bütün dallarda yazı yazanlar bütün terimleriyle çoğunluğun anlayabileceği, güzel, uyumlu dilimizi kullansınlar.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Türk dili, Türk milleti için kutsal bir hazinedir. Çünkü, Türk milleti geçirdiği nihayetsiz felâketler içinde ahlâkini, ananelerini, hatıralarını, menfaatlerini, kısacası bugün kendi milliyetini yapan şeyin dili sayesinde muhafaza olduğunu görüyor.

   Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.

   Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Türk diline, nasıl gelişmedi dersiniz? Her dalda bilim sözlükleri vardır, eski Türk Dil Kurumu da bu konuda birçok çalışma yapmıştır. Ben bilimsel bir konuşma yaptığım zaman, fizik, kimya ya da matematik olsun, içinde bir tane yabancı kelime geçmez. Hepsi Türkçe’dir ve çok daha iyi anlaşılır.

·       Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       Türk dilinin kendi benliğine, aslındaki güzellik ve zenginliğine kavuşması için bütün devlet teşkilatımızın dikkatli, alakalı olmasını isteriz.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1 Kasım 1932

·       Türk Dili'nin özleştirilmesi, zenginleştirilmesi ve kamuoyuna bunların benimsetilmesi için bütün yayın araçlarından yararlanmalıyız. Her aydın, hangi konuda olursa olsun, yazarken buna dikkat edebilmeli, konuşma dilimizi ise uyumlu, güzel bir duruma getirmeliyiz.

·       Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Türk Dünyası’nda üstün düzeyde yetişmiş Tatar, Azerî, Kazak, Kırgız, Özbek Türklerinden değerli bilim/teknik adamları var. Bu birikimi çoktan değerlendirmeliydik; geç de olsa değerlendireceğiz.
Başarıya ulaşacağız.

·       Ulaşmamamız için hiçbir neden yok. / Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       Türk milleti, geçirdiği nihayetsiz felaketler içinde ahlakının, anneannelerinin, hatıralarının, menfaatlerinin, kısacası bugün kendi milliyetini yapan her şeyin dili sayesinde muhafaza olduğunu görüyoruz. Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1931

·       Türk yazısı bilgisayar için de en uygun yazı. Elbette bilgisayar için yazı iktisâdî olmalı; kim lüzumsuz harfler için fazladan tuşlamak ister? Ayrıca, bilgisayarın, tuşlar yerine sesli komutlarla çalışması, yazıları seslendirmesi gibi gelişmeler Batı dilleri ve yazılarında çok zorluklar çıkardığı hâlde, Türkçe'de çok daha kolay gerçekleşecek.

·       Bizim yetenekli bilgisayar mühendisi gençlerimiz bu konularda çalışmalı, geliştirecekleri bilgisayar yazılım ve donanımlarını da tüm Avrasya Türk ülkelerine yaymalı, pazarlamalı. Hep Batılının öncülüğünü bekleyecek değiliz ya. / Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       Türk yazısı ile, harflerden heceleri, hecelerden sözcükleri okumak, her yazılanı doğru okumak, her söyleneni aynen ve doğru yazmak birkaç haftada öğretilebiliyor.

·       Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türk halkı Türk milletidir.

·       Türk milleti demek Türk dili demektir.

·       Gazi Mustafa Kemal Atatürk

·       Türlü bilimlere ait Türkçe terimler tesbit edilmiş, bu suretle dilimiz yabancı dillerin tesirinden kurtulma yolunda esaslı adımını atmıştır. Bu yıl okullarımızda tedrisatın Türkçe terimlerle yazılmış kitaplarla başlamış olmasını kültür hayatımız için mühim bir hâdise olarak kaydetmek isterim.”

·       Gazi Mustafa Kemal Atatürk 1938

·       Ulusal duygu ile anadili arasındaki bağ çok güçlüdür.

·       Ülkesini yüksek istiklalini korumasını bilen Türk milleti dilini de yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmalıdır.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 2 Eylül 1930

·       Yeni sözcük ve terim türetmede de Türkçe’nin geniş olanakları İngilizce’de yok. Bir köke ek takarak yeni bir sözcük üretme işinde, hem soneklerin zenginliği bakımından hem de dil devrimi eklerin işlekliğini arttırdığı için, Türkçe’nin üstünlükleri var. Prof . Dr. Oktay Sinanoğlu

·       Zengin sözlüğümüzün toplandığı gün, milli varlığımız en kuvvetli bir dal kazanacaktır.

   .   Bizim milliyetçiliğimizin esası dil birliğinin korunmasıyla mümkün olacaktır.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 26 Eylül 1938

   Hazırlayan: 

     Öğretmen Gönen ÇIBIKCI,

                   2018.05.24-