. Modern Ne Demektir? .
. Kim Modern Sayılır?
Modern
kelimesi, genel olarak "yeni, çağdaş, çağcıl, güncel"
anlamlarına gelir.
Günümüz
çağının getirdiği olanakları ayak uydurmak modern olmak anlamına
gelmektedir.
Örneğin
moda, bilim, teknoloji, siyaset, akılcılık ya da günün getirdiği birçok
farklı unsur bu konuda ön plana çıkmaktadır.
Yani
günün gereklerine ayak uydurmak suretiyle bunlara uyum sağlamış olmak "modern olmak" şeklinde anlatılır.
Modern
olmak, sadece teknolojik aletleri kullanmak veya belirli bir yaşta olmak
anlamına gelmez.
Modern
olmak, sürekli değişen dünyaya ayak uydurmak, yeni fikirlere açık olmak ve
bireysel olarak gelişmek demektir.
Modernleşme
ise "çağdaşlaşma" anlamına gelir.
"Modern"
kavramı oldukça geniş ve zaman içinde değişen bir kavramdır.
Bu
nedenle, kesin bir tanım yapmak zordur.
Ancak
bu kavram, tarihsel süreç içinde ve farklı alanlarda farklı anlamlar
kazanmıştır.
Tarihsel
anlamı ile" Modernite" 18. yüzyılda ortaya çıkan ve akılcılık,
bilimsellik, bireysellik gibi değerlere dayanan bir dünya görüşüdür.
Modernizm
denilince "moderniteye paralel" gelişen ve geleneksel değerlere ve
sanat anlayışlarına karşı çıkan bir sanat ve kültür akımı akla gelir.
Postmodernizm
ise "modernizmin eleştirisi üzerine" kurulan ve çoğulculuk,
görecelilik gibi kavramları ön plana çıkaran bir düşünce sistemidir
Günlük
yaşamda "modern" kelimesi, genellikle aşağıdaki gibi kullanılır:
:
En son çıkan akıllı telefonlar, bilgisayarlar gibi cihazlar, teknolojik aletler
Yaşam
tarzı olarak kent yaşamı, hızlı yaşam temposu, yeni trendleri takip etmek.
Düşünce
biçimi olarak geleneksel değerlere değil, bilimsel verilere ve bireysel
özgürlüklere önem veren bir yaklaşım.
Hangi
özelliklerin bir insanı "modern" yaptığını düşünebiliriz?
"Modern"
olmak, mutlaka belirli bir yaş grubuyla veya sosyal sınıfla sınırlı değildir.
Yeni
teknolojilere açık olan, sosyal medyayı aktif olarak kullanan, yeni
uygulamaları deneyen kişiler.
Farklı
kültürlere ve düşüncelere açık olan, geleneksel kalıplardan sıyrılıp yeni
fikirlere değer veren insanlar.
Bireysel
özgürlüklerine önem veren, kendi kararlarını alabilen ve sorumluluklarını bilen
kişiler.
Sürekli
öğrenmeye açık olan kendini geliştirmek için çaba gösteren ve yeni bilgiler
edinmeye meraklı insanlar.
Modern,
modernite, modernizm ve postmodern, modernizasyon, modernize etmek… gibi
sözcükler de türevleridir ve bunların Türkçe kullanımları vardır.
Latince
“henüz, şimdi, güncel” anlamlarındaki “modo” kelimesinden gelen bu terim
Rönesans dolaylarında Avrupa’da yaygın olarak “Antikiteye ait olan”ın zıt
anlamlısı şeklinde “yeni olan, güncel olan” anlamlarında kullanılır ve bu
kullanım hemen hemen Romantik döneme kadar aynen devam eder.
Sözgelimi
XVII. yüzyıl Fransız Klasizminde iki farklı görüşün karşı karşıya geldiği ve
edebiyatın seyrinde önemli bir yer teşkil eden bir düşünce çatışması vardır.
Antikite
yazarlarının olabilecek en üstün eserleri zaten üretmiş olduklarını,
dolayısıyla edebiyatın bu eserleri taklit etmesi gerektiğini savunan “eskiler”
ve Fransız Klasizminin Antikiteyi aşmış olduğunu savunan “yeniler” bu
tartışmanın iki tarafını oluştururlar.
“Eskiler ve yeniler çatışması” adı verilmiş olan bu
edebiyat olayının Fransızcasında “eski” anlamında “ancien” kullanılırken,
“yeni” anlamında ancien’in zıt anlamlısı olan “nouveau” değil, “moderne” terimi
kullanılır: querelle des anciens et des modernes.
Buradan
yola çıkarak “modern” teriminin bir "sıfat"
olarak kullanıldığı durumlarda herhangi bir ideolojik bağıntıdan yoksun bir
biçimde basitçe “yeni olan” anlamında kullanıldığı düşünülebilir, nitekim "meşru"
bir şekilde kabul gören böyle bir bakış açısı da vardır.
Şunu
da unutmamak lazım; dil, "sabit anlamlar" üzerine kapanarak donmuş bir
yapı "değil", sürekli başkalaşım içinde "devingen bir yapıdır" ve modern, modernite ve modernizm
gibi tarihsel arka planı geniş terimler bile bu başkalaşımdan "ayrıcalıklı değildir".
Benim
kişisel duruşum ve önerim ise şu yöndedir:
Çok
iyi bilip, düzenli olarak kullandığımız bazı sözcükleri ele alıp, onları
incelemek, kökenlerini araştırmak ve güncellemek her zaman çok yararlı olacaktır.
Böylelikle
hem daha "bilgili" olunabilirse
de, daha "kültürlü" ve "entelektüel"
bir düzeyde olabilirlilik de çok daha değerlidir; bence…
Şunu
sa söylemeliyim: yalnızca bir şeyler okumak pek bir değer ve anlam sağlamaz.
Asıl olan yararlılık hedeflerine sahip olarak incelemeler ve araştırmalar yapmak, eleştirebilmek ve değerlendirmektir; bir de bunların sonucunu
fikirsel düzeyde "toplayıp, yazmaktır".
. Öğretmen Gönen ÇIBIKCI, 2024.12.25, MŞ.
. (Kişisel
araştırma ve değerlendirme yazım)