MANİPÜLASYONLARDAN NASIL ETKİLENİR

 E) TEK TEK BİREYLER MANİPÜLASYONLARDAN NASIL ETKİLENİR?

Manipülasyon, tek tek bireyler üzerinde derin ve genellikle yıkıcı etkilere sahip olabilir. Bu etkiler hem psikolojik hem de davranışsal düzeyde kendini gösterir. Manipülasyona maruz kalan kişilerde zamanla ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.

1. PSİKOLOJİK ETKİLER

a-Özgüven ve Özsaygı Kaybı:

Manipülatörler genellikle kurbanın kararlarını, düşüncelerini ve hatta gerçeklik algısını sürekli sorgulamasına neden olur. "Sen yanlış anladın," "Bunu sen uyduruyorsun," "Sen çok hassassın" gibi ifadelerle kişinin kendine olan inancı sarsılır. Bu durum, kişinin özgüvenini ve özsaygısını ciddi şekilde zedeler.

b-Gerçeklik Algısının Bozulması (Gaslighting):

Manipülasyonun en sinsi ve yıkıcı biçimlerinden biri olan gaslighting'de, manipülatör kurbanın kendi algısını, hafızasını ve akıl sağlığını sorgulatır. Kişi zamanla "Acaba ben mi delirdim?", "Yanlış mı hatırlıyorum?", "Bende mi bir sorun var?" gibi sorular sormaya başlar ve gerçek ile gerçek olmayanı ayırt etmekte zorlanır.

c-Suçluluk ve Utanç Duygusu:

Manipülatörler, kurbanı sürekli olarak suçlu hissettirerek veya utanç duymasını sağlayarak kontrol altında tutar. "Eğer beni sevseydin bunu yapardın," "Bütün bunlar senin yüzünden oldu" gibi cümlelerle kurbanın kendi hatalarını veya manipülatörün hatalarını üstlenmesi sağlanır.

ç-Kaygı ve Depresyon:

Sürekli manipülasyona maruz kalmak, bireyde kronik stres, kaygı bozuklukları ve depresyona yol açabilir. Kişi, sürekli diken üstünde hisseder, endişeli ve mutsuz olur. Geleceğe dair umutsuzluk ve çaresizlik duyguları baş gösterebilir.

d-Kimlik Karmaşası ve Kendine Yabancılaşma:

Manipülatif bir ilişkide kişi, manipülatörün beklentilerine uyum sağlamak adına kendi isteklerini, ihtiyaçlarını ve duygularını görmezden gelmeye başlar. Zamanla "Ben kimim?", "Ne istiyorum?" sorularına yanıt veremez hale gelir ve içsel bir yabancılaşma yaşar.

e-Bağımlılık Geliştirme:

Manipülatörler, kurbanı duygusal veya sosyal olarak kendilerine bağımlı hale getirebilir. Kişi, manipülatörün onayına, ilgisine veya sevgisine bağımlı hale gelir ve bu bağımlılık, ilişkiden çıkmasını daha da zorlaştırır.

f-Duygusal İstikrarsızlık:

Uzun süre manipülasyona maruz kalan bireylerde duygusal dalgalanmalar, ani öfke patlamaları veya yoğun kaygı atakları görülebilir. Bu durum, günlük yaşamın işlevselliğini olumsuz etkiler.

2. DAVRANIŞSAL ETKİLER

a-Karar Verme Güçlüğü:

Manipülasyona uğrayan birey, kendi kararlarına olan güvenini kaybeder ve en basit konularda bile karar vermekte zorlanır. Sürekli manipülatörün onayını veya yönlendirmesini bekler.

b-Sosyal İzolasyon:

Manipülatörler, kurbanı diğer insanlardan (arkadaşlar, aile) izole etmeye çalışabilir. Bu, manipülatörün kurban üzerindeki kontrolünü artırmasını sağlar. Kurban, zamanla sosyal çevresinden uzaklaşır ve yalnızlaşır.

c-Sınır Koyma Güçlüğü:

Manipülasyona maruz kalan kişiler, "Hayır" demekte veya kendi sınırlarını korumakta zorlanırlar. Manipülatörün taleplerine boyun eğme eğilimi gösterirler.

ç-Çatışmadan Kaçınma:

Kurban, manipülatörle yaşanabilecek herhangi bir tartışma veya anlaşmazlıktan kaçınır. Bu, manipülatörün istediklerini daha kolay elde etmesine olanak tanır.

d-Pasif Agresif Davranışlar:

Doğrudan ifade edilemeyen öfke veya rahatsızlık, pasif agresif davranışlarla (örneğin, erteleme, unutkanlık, imalı konuşmalar) ortaya çıkabilir.

e-Kendine Zarar Verici Davranışlar:

Aşırı stres, kaygı ve depresyon sonucunda, bazı bireylerde madde kullanımı, kendine zarar verme veya intihar düşünceleri gibi davranışlar ortaya çıkabilir.

f-İlişkilerde Güven Sorunları:

Geçmişte manipülasyon deneyimi yaşayan kişiler, gelecekteki ilişkilerinde güven sorunları yaşayabilir, yakınlaşmaktan korkabilir veya sürekli tetikte olma hali geliştirebilirler.

. Bireylerin manipülasyonlardan etkilenme biçimi, kişilik özelliklerine, geçmiş deneyimlerine ve manipülasyonun şiddetine göre değişebilir. Ancak bu etkiler, genellikle uzun vadeli olup profesyonel destek almayı gerektirebilir. Manipülasyonun farkına varmak, sağlıklı sınırlar koymak ve gerekirse dışarıdan yardım almak, bu yıkıcı döngüden kurtulmanın ilk adımlarıdır.

.    Öğretmen Gönen Çıbıkcı, 2025.06.11, Mff.

. (Araştırma, inceleme ve değerlendirme yazım)