MANİPÜLASYON ÜZERİNE

. “MANİPÜLASYON” ÜZERİNE 

. Günümüzde sık sık karşılaştığımız bu sözcük ve anlamı üzerinde bilgi sahibi olmalıyız. Çünkü bununla o denli "işler" çevirmekte ve bireyleri, toplumu yönlendirmektedirler ki....

. "Manipülasyon" sözcüğü, Latince kökenlidir ve Türkçeye Fransızca "manipuler" fiilinden geçmiştir.

. Sözcüğün kökeni, iki Latince kelimenin birleşimiyle oluşur: "manus": el anlamına gelir. "plēre": doldurmak anlamına gelir.

Başlangıçta "manipülas" kelimesi, "ele sığan şey" veya "bir avuç dolusu" gibi somut anlamlara geliyordu.

Tarım veya zanaat gibi elle yapılan işleri ifade etmek için kullanılıyordu. Örneğin, tütün yapraklarını elle ayırma gibi fiziksel işler için de kullanılmıştır.

Zamanla, sözcüğün anlamı evrilerek, bir şeyi veya bir durumu "elle düzenleme, yönlendirme, kontrol etme" anlamlarını kazanmıştır.

Günümüzde ise, özellikle "psikoloji, sosyoloji, siyaset ve ekonomi" gibi alanlarda, "hileli yollarla, dolaylı olarak veya fark ettirmeden birini veya bir durumu kendi çıkarına göre etkileme, yönlendirme ve kontrol etme" anlamında kullanılır.

. “Manipülasyon" sözcüğünün anlamı, bir şeyi veya birini "ustalıkla yönetme, yönlendirme ve denetleme" kavramlarını içerir.

. Ancak modern kullanımda bu, genellikle olumsuz bir çağrışım taşır ve "dürüst olmayan, aldatıcı veya etik olmayan "yöntemlerle yapılan bir denetleme demektir.

Manipülasyon, bir veya birden fazla kişinin "duygu, düşünce, algı ve davranışlarını" kendi çıkarları doğrultusunda, genellikle "kurbanın farkında" olmadan ve "onaylamadan", hileli ve dolaylı yollarla etkileme ve yönlendirme eylemidir.

. Bunu da sistematik olarak yaparlar.

. Bu, genellikle bir güç uygulamak ve denetleme yapmak isteyen merkezlerin yaptığı işlerdir.

A) MANİPÜLASYONUN ANLAMI VE İŞLEVİ NEDİR?

Manipülasyonun temel amacı, manipülatörün istediği sonucu elde etmektir. Bu sonuç, kişisel kazanç, sosyal statü, duygusal kontrol veya belirli bir fikrin kabulü olabilir. Manipülasyonun işlevi ve görevleri şunları içerir:

a-Algıyı Şekillendirme: Kurbanın bir olay, kişi veya durum hakkındaki düşüncelerini değiştirerek, manipülatörün istediği yönde algılamasını sağlamak.

b-Davranışları Yönlendirme: Kurbanın belirli bir eylemi yapmasını veya yapmamasını sağlamak. Bu, isteksizce bir şeye ikna etmek veya bir şeyi yapmaktan alıkoymak olabilir.

c-Duygusal Kontrol Sağlama: Kurbanın suçluluk, korku, utanç, şefkat gibi duygularını kullanarak onu kendi çıkarları doğrultusunda hareket ettirmek.

ç-Gerçekliği Çarpıtma: Kurbanın kendi yargılarını, hafızasını ve akıl sağlığını sorgulamasına neden olarak manipülatörün gerçekliğini kabul etmesini sağlamak (örneğin gaslighting).

d-Güç ve Üstünlük Kurma: Manipülatörün kendini daha güçlü, daha zeki veya daha kontrol sahibi hissetmesini sağlamak.

.    Öğretmen Gönen Çıbıkcı, 2025.06.11, Mff.

. (Araştırma, inceleme ve değerlendirme yazım)