ETKİLERİNDEN NASIL KORUYABİLİR?

 F) İNSANLAR, BİREY OLARAK KENDİLERİNİ MANİPÜLASYONLARIN ETKİLERİNDEN NASIL KORUYABİLİR?

. Tek tek bireylerin kendilerini manipülasyonların etkilerinden korumaları, farkındalık, özgüven ve sağlıklı sınırlar geliştirme gibi çeşitli adımlarla mümkün olabilir. İşte bu süreçte size yardımcı olabilecek temel stratejiler:

1. MANİPÜLASYON BELİRTİLERİNİ TANIYIN

Manipülasyonun ilk ve en önemli adımı, onu tanımaktır. Bazı yaygın belirtiler şunlardır:

a-İçgüdülerinize Güvenin: Bir şeylerin doğru olmadığını, sürekli rahatsız edici bir his olduğunu fark ediyorsanız, bu manipülasyonun işareti olabilir. İç sesinizi dinleyin ve sezgilerinizi hafife almayın.

b-Sürekli Suçluluk Duygusu: Kendinizi sürekli hatalı, yetersiz veya suçlu hissediyorsanız, özellikle de manipülatörün hatalarını üstleniyorsanız, dikkatli olun.

c-Gerçekliğinizi Sorgulama: Manipülatör size "Sen yanlış hatırlıyorsun," "Ben öyle bir şey demedim," "Çok abartıyorsun" gibi şeyler söyleyerek hafızanızı ve algınızı sorgulatıyorsa (gaslighting), bu ciddi bir manipülasyon işaretidir.

ç-Duygusal Dengesizlik: Bir ilişkinin veya durumun içinde kendinizi bir an çok iyi, bir an sonra çok kötü, kafası karışık hissediyorsanız.

d-Yalıtım-İzolasyon: Manipülatör sizi arkadaşlarınızdan, ailenizden veya sosyal çevrenizden uzaklaştırmaya çalışıyorsa, yalnızlaştırarak kontrolünü artırmaya çalışıyordur.

e-Sürekli Onay Arama: Kendi kararlarınızı veremiyor, sürekli manipülatörün onayını veya yönlendirmesini bekliyorsanız.

2. KENDİNİZİ TANIYIN VE GÜÇLENDİRİN

a-Öz Değerinizi ve Sınırlarınızı Belirleyin:

Ne olduğunuzu, neye değer verdiğinizi ve neye tahammül edemeyeceğinizi net bir şekilde anlamak, manipülatif girişimlere karşı bir kalkan görevi görür. Sınırlarınız (duygusal, fiziksel, zamansal) ne kadar netse, manipülatörün onları aşması o kadar zor olur.

B-Öz güveninizi Geliştirin:

Manipülatörler genellikle özgüveni düşük kişileri hedef alır. Kişisel gelişiminize yatırım yaparak, yeteneklerinizi keşfederek ve başarılarınızı kutlayarak özgüveninizi artırın.

c-Duygusal Farkındalık:

Kendi duygularınızın farkında olmak, manipülatörün duygusal tetikleyicilerinizi kullanmasını zorlaştırır. Duygusal tepkilerinizi kontrol etmeyi ve mantıklı düşünmeyi öğrenin.

3. SAĞLIKLI SINIRLAR KOYUN VE SAVUNMACI OLUN

a-"Hayır" Demeyi Öğrenin: En temel korunma yollarından biridir. Sizin için rahat olmayan bir şeyi kibarca ama kararlı bir şekilde reddetmek, manipülatörün kontrolünü kırmanın anahtarıdır.

b-Net ve Doğrudan İletişim Kurun: İhtiyaçlarınızı, isteklerinizi ve sınırlarınızı açıkça ifade edin. İmalı konuşmalardan kaçının ve karşı taraftan da netlik bekleyin. "Ben bunu yapmaktan rahatsız oluyorum" veya "Şu konuda seninle aynı fikirde değilim" gibi doğrudan ifadeler kullanın.

c-Sorumluluklarınızı Sınırlayın: Manipülatörler genellikle kendi sorumluluklarını başkalarına yüklemeye çalışır. Başkalarının sorunlarını çözmek veya onların duygusal yükünü taşımak zorunda olmadığınızı anlayın.

ç-Tutarlı Olun: Belirlediğiniz sınırlara sadık kalın. Bir kez "hayır" dedikten sonra fikrinizi değiştirirseniz, manipülatör bu zayıf noktanızı kullanabilir.

4. ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNİZİ GELİŞTİRİN

Sorgulayın ve Araştırın: Size sunulan her bilgiyi veya fikri olduğu gibi kabul etmeyin. "Neden?", "Nasıl?", "Kaynağı nedir?", "Başka bir bakış açısı var mı?" gibi sorular sorun. Güvenilir kaynaklardan bilgi edinin.

Farklı Perspektiflerden Bakın: Bir durumu veya olayı sadece manipülatörün sunduğu açıdan değil, farklı açılardan da değerlendirmeye çalışın.

Mantık ve Muhakeme Yeteneğinizi Kullanın: Duygusal tepkiler yerine, bilgileri mantıksal bir süzgeçten geçirin. Bir durumun veya talebin gerçekten mantıklı olup olmadığını değerlendirin.

5. DESTEKLEYİCİ BİR ÇEVRE OLUŞTURUN

a-Güvenilir İnsanlarla Konuşun: Aileniz, arkadaşlarınız veya bir terapist gibi güvendiğiniz, objektif ve sağlıklı düşünceler sunabilecek kişilerle konuşmak, manipülasyonun etkilerini azaltmanıza yardımcı olabilir. Dışarıdan bir bakış açısı, durumu daha net görmenizi sağlar.

b-Profesyonel Destek Alın: Eğer manipülasyonun etkileriyle başa çıkmakta zorlanıyorsanız, bir terapist veya psikologdan yardım almak çok önemlidir. Bir uzman, manipülasyonu tanımlamanıza, başa çıkma stratejileri geliştirmenize ve özgüveninizi yeniden inşa etmenize rehberlik edebilir.

6. GEREKİRSE MESAFEYİ KORUYUN

a-Sınırlı İletişim:

Manipülatif bir kişiyle ilişkinizi tamamen kesmek mümkün olmasa bile (örneğin aile üyesi veya iş arkadaşı), iletişimi ve etkileşimi en aza indirmeye çalışın.

b-İlişkiyi Bitirme:

Eğer manipülasyon ilişkinize ciddi zararlar veriyorsa ve manipülatör değişmeye niyetli değilse, kendi ruh sağlığınız ve esenliğiniz için ilişkiden tamamen uzaklaşmayı düşünmeniz gerekebilir. Hiçbir şey sizin sağlığınızdan daha önemli değildir.

Bu adımları uygulayarak, manipülasyonun etkilerinden kendinizi koruyabilir ve daha sağlıklı, bilinçli ilişkiler kurabilirsiniz.

G) ÖZETLE:

. Günlük yaşantıda bireylerin ilgi alanları, üzerinde konuştukları konular hiç bir zaman böylesine bütüncül olmaz; bunları araştıran, inceleyen ve bilşmsel bir sistematiğe oturtabilen kişi sayısı ise son derece azdır.

. Genişçe bir bakış açısı ile bu uzun yazıyı dikkatlice okuyup, anlamaya, kavramaya çalışıldığında “ne çok” bağlantıları, ayrıntıları... varmış diye şaşıracağız, hemen de bırakmak isteyeceğiz....

. İlk bakışta çok karışık, anlaşılmaz gelen bu önemli konu aslında tüm bireyleri, kitle ve toplumların var oluşlarında, düşünce ve davranışlarında son derece etkili ve yönlendiricidir.

Belki de bu nedenle de öyle herkesin görebileceği, bilincine erebileceği yönde ortaya sunulmaz.

. Eleştirel bakışa, sorgulayıcı düşünce sistemine yatkın bireyler için ise son derece yararlıdır.

. Bu durumda benim önerim, ne olursa olsun bu konuyu sıkılmadan, yavaş, yavaş, sindire, sindire, parça, parça okumak ve anlamaya gayret etmek gerekir.

. Kendimizi, ailemizi, içinde bulunduğumuz toplumu tanımak, korumak ve iyilikleri savunabilmek için doğru bilgilere ve uyanıklığa, aydınlanmaya ve bilince sahip olmamız gerekir.

.    Öğretmen Gönen Çıbıkcı, 2025.06.11, Mff.

. (Araştırma, inceleme ve değerlendirme yazım)