DENİZ GEZMİŞ

.  DENİZ GEZMİŞ "ATATÜRK VE BAĞIMSIZ TÜRKİYE" İÇİN NELER SÖYLEMİŞ?

.   Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte 6 Mayıs 1972 tarihinde gece 1.00-3.00 arası, Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde asılarak idam edildi.

.   Deniz Gezmiş'in "Atatürk ve bağımsız Türkiye" için söyledikleri, onun düşünce dünyasının ve mücadelesinin temelini oluşturuyordu.

.   Gezmiş'in bu konulardaki bazı önemli ifadeleri ve eylemleri:

A) ATATÜRK HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ:

·       "Mustafa Kemal'e gerçekten sahip çıkanlar varsa onlar da bizleriz." Bu sözü, mahkeme savunmasında söyleyerek, Atatürk'ün "tam bağımsız Türkiye" idealini kendilerinin sürdürdüğünü vurgulamıştır.

·       "Onun istiklal-i tam prensibini ve onun istiklal-i tam Türkiye idealini yalnızca biz devam ettiriyoruz." Atatürk'ün tam bağımsızlık ilkesinin ve idealinin yegane takipçilerinin kendileri olduğunu ifade etmiştir.

·       "Bundan tam 42 yıl önce Mustafa Kemal Atatürk bu mücadelenin bayrağını açmıştı. Bugün de genç kuşaklar bu mücadelenin verilmesi gereğine inanmış bulunuyorlar." Kendi mücadelelerini, Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı'nın bir devamı olarak görmüşlerdir.  

·       Samsun'dan Ankara'ya "Tam Bağımsız Türkiye İçin Mustafa Kemal Yürüyüşü" Gezmiş'in önderliğinde gerçekleştirilen bu yürüyüş, Atatürk'e olan bağlılıklarını ve bağımsızlık mücadelesindeki kararlılıklarını göstermiştir.

·       Anıtkabir defterine yazdıkları, "Amerikan emperyalizmine karşı ikinci milli kurtuluş savaşımızda gerçekten izindeyiz. Milli Kurtuluş Savaşımız yok edilemez. Onu yok etmek için bütün Türk milletini yok etmek gerekir. Tam Bağımsız Türkiye için Mustafa Kemal yürüyüşçüleri" ifadeleri bu bağlılığı açıkça ortaya koymaktadır.  

·       Kardeşi Bora Gezmiş'in ifadesine göre, "Yalnız Deniz değil, 68 Kuşağı'nın yüzde 90'ı Atatürk'ü referans alarak '2. Kurtuluş Savaşı'nı başlattığını' söyler. Deniz hem sosyalistti, hem Atatürkçüydü." Bu da Gezmiş ve kuşağının Atatürkçülüğü anti-emperyalist mücadelelerinin bir parçası olarak gördüğünü gösterir.  

·       Mahkemede savcının "Bunlar Atatürk demezler, Mustafa Kemal'in kalpaklı resmini kendilerine referans alırlar..." iddiasına karşı "Atatürk'ü en çok koruyan biziz." şeklinde cevap vermiştir.

B) BAĞIMSIZ TÜRKİYE İDEALİ İÇİN SÖYLEDİKLERİ VE EYLEMLERİ:

·       "Yaşasın tam bağımsız Türkiye!" İdam sehpasına giderken söylediği bu söz, onun mücadelesinin ve ideallerinin özeti niteliğindedir.

·       "Bizim düşmanımız Amerikan emperyalizmi ve yerli iş birlikçileridir." Bağımsızlığın önündeki en büyük engeli emperyalizm ve onun işbirlikçileri olarak görmüştür.

·       "101 tane Amerikan üssünün bulunduğu ülkede bizim millî bütünlüğü bozmak istemekle itham edilmemiz gülünç olmaktadır." Türkiye'deki Amerikan üslerinin varlığını, ülkenin bağımsızlığına bir tehdit olarak algılamıştır.

·       "Biz hiçbir zaman bütün çabamıza rağmen Türkiye'nin bağımsızlığını temin edemedik." Bu sözü, ülkenin tam anlamıyla bağımsız olmadığına dair duyduğu endişeyi dile getirmektedir.

·       "Ve ben 24 yaşındayken kendimi Türkiye'nin bağımsızlığına armağan etmekten onur duyuyorum." İdam kararı sonrası söylediği bu söz, bağımsızlık ideali uğruna hayatını feda etmeye hazır olduğunu göstermektedir.

·       6. Filo eylemleri: ABD emperyalizminin sembolü olarak gördükleri 6. Filo'nun Türkiye'ye gelişini protesto etmişlerdir.

·       Toprak işgallerine karşı mücadele: Milyonlarca metrekare vatan toprağının işgal altında olduğunu belirterek, milli bütünlüğün sağlanması için mücadele etmiştir.

.      Deniz Gezmiş, Atatürk'ün tam bağımsız Türkiye idealini benimsemiş ve bu ideali kendi anti-emperyalist mücadelesinin temel dayanağı yapmıştır.

.     Onun için Atatürkçülük, emperyalizme karşı durmak ve ülkenin gerçek bağımsızlığını savunmak anlamına geliyordu.

.    Yaşamı ve son sözleri, bu ideallerine olan sarsılmaz bağlılığının en açık kanıtıdır.

C)  Deniz Gezmiş'in Atatürk hakkındaki görüşleriyle ilgili olarak kardeşi Bora GEZMİŞ:  

.  -Deniz'in Atatürk'ü sevmediğini iddia etmek için bir delil ortaya koymanız lazım. Yalnız Deniz değil, 68 Kuşağı'nın yüzde 90'ı Atatürk'ü referans alarak '2. Kurtuluş Savaşı'nı başlattığını' söyler. Deniz hem sosyalistti, hem Atatürkçüydü.

.  -Bunu söylemek o kadar kolay ki; Deniz'in Atatürk'le ilgili Samsun'dan Ankara'ya Atatürk yürüyüşünde 'Türk halkına' diye açıklamaları var.

.   Bazıları da diyor ki; önce Atatürk'ü referans alıyordu ama sonra sosyalizme kaydı.

O zaman da Deniz'in Mamak'taki en son savunmasını okuyacaksın.

Mahkemede savcının

"Bunlar Atatürk demezler, Mustafa Kemal'in kalpaklı resmini kendilerine referans alırlar..." şeklinde iddiada bulunması üzerine Deniz,

- "Atatürk'ü en çok koruyan biziz." der.

.   Bu yazı, 53 yıl sonra, bugün, onları anmak için, anıları için yazanlara, söyleyenlere,  halka... çok kısa özet, bilgilendirme olarak hazırlanmıştır

.    Öğretmen Gönen ÇIBIKCI, 2025.05.06, MŞ.

.    (Araştırma ve değerlendirme yazım)