SALDIRILAR ALTINDA

 .   ÇOK YÖNLÜ SALDIRILAR ALTINDA İKEN

Hukuka, ahlaka, insanlığa, yurdumuza, ulusal değerlerimize, kimliğimize yapılan “çok yönlü saldırıların olduğu bu dönemden nasıl çıkabiliriz?

Bu çok yönlü ve derin sorunları tek bir sözle çözmek elbette mümkün değil; uzun soluklu, çok katmanlı ve kararlı bir çaba gerektirir.

Bu süreç, her bir yurttaşın ve kurumun sorumluluk almasını gerektirir.

Başlangıç noktası genellikle bireysel farkındalığı artırmak, bilgi kirliliğine karşı durmak ve hukuka ve demokrasiye sahip çıkma kararlılığını göstermektir.

Temel “yurttaşlık bilincinin” artırılması gerekir. Yurdunu, ulusunu seven ve koruyan, ülkenin özgürlüğünden ve bağımsızlığından yana olan akıllı, uyanık, mücadeleci bireyler ve kitlelerin oluşması ve bunların bir “güç” oluşturması kesinlikle gereklidir.

Ancak, bu tür dönemlerden çıkışı sağlayabilecek temel yaklaşımları ve yapısal reform alanlarını birkaç başlık altında toplayabiliriz.

1. Hukukun Üstünlüğünü Güçlendirme

-Bağımsız Yargı: Hukuka güvenin temelini oluşturan yargı bağımsızlığının her türlü siyasi ve ekonomik etkiden korunması elzemdir.

Yargıç ve savcı atama süreçlerinin liyakate dayalı ve şeffaf olması sağlanmalıdır.

-Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması: İfade özgürlüğü, toplanma ve örgütlenme özgürlüğü gibi temel hakların anayasal güvence altına alınmış şekilde uygulanması ve ihlallerin etkili bir şekilde soruşturulup cezalandırılması gerekir.

2. Eğitim ve Kültürel Bütünleşme

-Eleştirel Düşünce Eğitimi: Saldırıların ve manipülasyonun en büyük panzehiri, bireylere “eleştirel düşünme”, “bilgiyi sorgulama” ve farklı bakış açılarını anlama becerisinin kazandırıldığı bir eğitim sistemidir.

-Ortak Değerlerin Pekiştirilmesi: “Birlik ve kimlik” duygusunu güçlendirmek için, hukukun üstünlüğü, demokrasi, laiklik, bilim ve insan hakları gibi evrensel ve ulusal değerlerin okuldan başlayarak toplumun her kesiminde doğru ve kapsayıcı bir dille anlatılması.

Ahlak ve insanlık değerlerinin teorik değil, pratik ve kapsayıcı bir yaklaşımla öğretilmesi önemlidir.

-Empati ve Diyalog: Toplumsal kutuplaşmayı azaltacak, farklı yaşam tarzlarına ve kimliklere saygıyı teşvik edecek diyalog platformlarının ve kültürel etkinliklerin desteklenmesi.

3. Demokrasiyi ve Kurumları Yenileme

-Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik: Devlet kurumlarında şeffaflığın artırılması, kamu kaynaklarının kullanımının denetlenebilir olması ve yolsuzlukla mücadelede etkin mekanizmaların oluşturulması.

-Sivil Toplumun Güçlenmesi: Sivil toplum kuruluşlarının (STK'lar) denetleyici rolünü serbestçe yerine getirebilmesi ve karar alma süreçlerine katılımının teşvik edilmesi, demokrasiyi tabana yayar.

-Medyanın Özgürlüğü: Halkın doğru bilgiye ulaşabilmesi için bağımsız, çoğulcu ve etik ilkelere bağlı bir medyanın varlığı hayati önem taşır.

Medya üzerindeki baskıların kaldırılması ve tekelleşmenin önlenmesi gerekir.

4. Ulusal Kimlik ve Değerlere Kapsayıcı Yaklaşım

-Kapsayıcı Tanım: Ulusal değerler ve kimlik tanımının, ülkenin tüm kültürel zenginliğini ve farklılıklarını kucaklayacak şekilde, ayrıştırıcı olmayan, sivil ve demokratik bir çerçevede yeniden ele alınması.

-Tarih Bilinci: Geçmişle yüzleşme ve ulusal kimliğe yönelik saldırıları sadece reaksiyonla değil, bilimsel ve tarihsel gerçekliklere dayalı, yapıcı bir bilinçle karşılamak.

  Toplum üzerindeki algı-zihin operasyonlarının olumsuz etkisinden kurtulmak için neler yapılabilir?

.  Toplum üzerindeki algı-zihin operasyonlarının (manipülasyon, dezenformasyon, propaganda) olumsuz etkisinden kurtulmak, hem bireysel hem de yapısal düzeyde çok boyutlu ve bilinçli bir mücadele gerektirir.

Bu operasyonlardan kurtuluşun yolu, daha az tepkisellik, daha çok “sorgulama”, daha nitelikli eğitim ve daha çok “empati” ile mümkündür.

Bu etkiden çıkış için atılabilecek en önemli adımlar şunlardır:

1. Bireysel Savunma ve Medya Okuryazarlığı

Bu mücadele, en temelde bireyin zihninde başlar.

-Eleştirel Düşünme Becerisini Geliştirmek: Gelen her bilginin “kaynağını, amacını” ve olası “etkilerini” sorgulama alışkanlığı kazanmak en büyük panzehirdir.

"Bu bilgi kimin işine yarıyor?" ve "Kanıtı ne?" gibi soruları sormayı düzenli olarak alışkanlık haline getirin.

-Duygu Yönetimi: Algı operasyonları genellikle korku, öfke ve kaygı gibi güçlü duyguları hedef alır.

Toplumda insanların iradesini ele geçirmeyi ve onları yönlendirmeyi hedefler.

Bir haber veya paylaşım size “aşırı güçlü” bir duygusal tepki verdiriyorsa, durup bunun kasıtlı bir “manipülasyon” olup olmadığını kontrol edin.

Moda etkisinden kaçının.

-Çeşitli Kaynaklardan Bilgi Edinme: Tek bir yayın organına, sosyal medya akışına veya görüş grubuna bağımlı kalmayın.

Farklı siyasi görüşlerden, ulusal ve uluslararası güvenilir ve bağımsız kaynakları takip ederek bir denge oluşturun.

-Doğrulama Araçlarını Kullanmak: Haberlerin ve iddiaların doğru olup olmadığını kontrol eden teyit platformlarını (teyit.org, vb.) aktif olarak kullanmayı öğrenin ve bu kültürü yayın.

2. Eğitim ve Yapısal Güçlendirme

Uzun vadede toplumu bu tür saldırılara karşı dirençli kılacak olan, kurumların güçlendirilmesidir.

-Zorunlu Medya ve Dijital Okuryazarlık Eğitimi: Eğitim sisteminde, çocukluktan itibaren dijital okuryazarlık dersleri zorunlu hale getirilmelidir.

Bu dersler, sadece teknoloji kullanımını değil, internetteki “manipülasyon tekniklerini”, “bot hesapları” ve “dezenformasyonu” tanımayı öğretmelidir.

-Bağımsız ve Etik Medyayı Desteklemek: Toplum olarak, gazetecilik etik kurallarına uyan, araştıran, kanıta dayalı habercilik yapan ve mali bağımsızlığını koruyan yayın organlarını maddi veya manevi olarak desteklemeye öncelik verilmelidir.

-Akademik ve Sivil Toplum Güçlenmesi: Üniversiteler, düşünce kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarının bilgi üretme ve yayma gücünün artırılması gerekir.

Bu kurumlar, yayılan yanlış bilgilere karşı bilimsel ve kanıta dayalı verilerle hızlı ve etkili bir şekilde yanıt verebilmelidir.

3. Toplumsal Diyalog ve Kutuplaşmayı Azaltma

Algı operasyonları, en verimli ortamı kutuplaşmış ve güvensiz toplumlarda bulur.

-Empati ve Ortak Zemin İnşası: İnsanların farklı görüşlere sahip olabileceği gerçeğini kabul eden, sakin ve yapıcı tartışma kültürünü teşvik edin.

Birleşmeyi hedef alan, ortak ulusal değerleri (hukuk, adalet, insanlık) öne çıkaran bir dil kullanın.

-Mahalle Baskısından Uzaklaşma: İnsanların sadece kendi yankı odalarına hapsolmalarını önlemek için, farklı görüşleri dile getirmekten çekinmeyecekleri bir sosyal ortamın oluşmasına katkıda bulunun.

-İnsanlığa Odaklanma: Tartışmaları siyasi kimlikler üzerinden değil, insan onuru, temel haklar ve toplumun ortak sorunları (ekonomi, eğitim, sağlık) üzerinden yürütmeye odaklanın.

  Öğretmen GÖNEN ÇIBIKCI, 2025.09.25, G.
.              YAZININ TÜMÜNÜ OKUYUNUZ:
.    (YZ destekli araştırma ve incelemeye dayanan yazım.)