Türk kadınlarına seçme ve seçilme hakkı

  5 Aralık Kadın Hakları Günü kutlu olsun!

·        Türk kadınının seçme ve seçilme hakkını kazandığı gün!

·        TÜRK KADININA KUTLU OLSUN!

·        5 Aralık 1934’te Atatürk, bir kez daha tüm dünyaya örnek olacak bir karara öncülük etti.

·        Kadınların "siyasi hayatta seçme ve seçilme hakkı" için harekete geçti.

·        Seçim Kanunu’nda yapılan değişiklik ile bundan yıllar önce Türk kadınları, en demokratik bir  hakka kavuştular.

·        Türkiye, Fransa’dan Fransa ve İtalya’dan 11, Romanya’dan 12, Bulgaristan’dan 13, Belçika’dan 14, İsviçre’den ise 36 yıl önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanımıştır.

·        Toplumsal yaşamda ve siyasi haklar konusunda gerçekleşen Atatürk Devrimleri’nin en önemlilerinden birisidir.

·        1930 yılından itibaren çıkarılan bir dizi yasa ile önce "Belediye" seçimlerine katılma, sonra köylerde "muhtar olma" ihtiyar meclislerine seçilme hakkı tanınan kadınlara MİLLETVEKİLİ "seçme ve seçilme hakları", 5 Aralık 1934’de Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yapılan yasa değişikliği ile tanındı.

·        Milletvekili olabilmek için ilk adımı Türkiye’deki kadınlar 1923’te atmışlardı.

·        Bu adım, kadınların 1923 yılında Nezihe Muhiddin önderliğinde ilk kadın partisi ‘Kadınlar Halk Fırkası'nı kurma isteğiydi. Ne yazık ki 1909 Seçim Kanunu nedeniyle bu parti kurma girişimi, Kadınlar Halk Fırkası’nın "Türk Kadınlar Birliği" adlı derneğe dönüşmesi ile sonuçlanmıştır.

·        Gerekli

·        1934 yılında 191 milletvekilinin ve Başbakan İsmet İnönü sunduğu Anayasa ve Seçim Kanunu'nda değişiklik yapılmasını öngören yasa önerisi sonucu yasal değişiklik gerçekleşti.

·        5 Aralık 1934’te Mecliste görüşüldü 317 üyeli Meclis'te, oylamaya katılan 258 milletvekilinin tamamının oyuyla değişiklik önerisi kabul edildi.

·        Anayasanın 10. ve 11. Maddeleri değiştirildi ve her kadına 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkı verildi.

·        Anayasa değişiklikleri çerçevesinde İntibah-ı Mebusan Kanunu (Milletvekili Seçimi Kanunu)’nda 11 Aralık 1934’de yapılan değişikliklerle anayasada tanınan haklar "seçim kanunu"yla da düzenlendi.

·        Türk Kadınlar Birliği 7 Aralık 1934’te İstanbul’da Beyazıt Meydanı’nda büyük bir kutlama mitingi ve Beyazıt’tan Taksim’e bir yürüyüş düzenledi.

·        8 Şubat 1935'te kadınların ilk kez aday olabildiği ve oy kullandığı ve TBMM "5". Dönem seçimleri yapıldı.

·        TBMM'ye 17 kadın milletvekili ilk kez girdi. Ara seçimlerde bu sayı 18'e ulaştı. Böylece TBMM’deki kadınlar tüm milletvekillerinin (400) yüzde 4,5’ini oluşturdular.

·        Cumhuriyet tarihinde kadınların TBMM’de en yüksek temsil oranlarından birisi olan bu oran bu özelliğini de 2007 genel seçimlerine değin korudu.

 Türk kadınlarına MİLLETVEKİLİ "seçme ve seçilme hakkı kutlu olsun!

Öğretmen Gönen ÇIBIKCI,

2020.12.05, MŞ.