YANGINLARIN NEDENİ

. Son yıllardakİ yangınların nedenİ nedİr?

Türkiye'de son yıllarda yaşanan orman yangınlarının birden fazla nedeni bulunmaktadır ve bu nedenler genellikle birbirini tetikleyerek yangınların büyümesine ve yayılmasına yol açar.

Bu etkenlerin birleşimi, Türkiye'de son yıllarda yaşanan orman yangınlarının hem sayısını hem de şiddetini artırmıştır.

Yangınların önlenmesi ve mücadelesinde hem bireysel farkındalığın artırılması hem de etkili politikaların uygulanması büyük önem taşımaktadır.

Devlet kurumları çok daha güçlü ve ciddi önlemler almak zorundadır.

- İklim Değişikliği ve Kuraklık:

Küresel iklim değişikliğinin etkileri Türkiye'de de hissedilmekte.

Artan sıcaklıklar, uzun süreli kuraklık dönemleri ve düşük nem oranları, ormanları yangınlara karşı daha hassas hale getirmektedir.

Kuru otlar, dallar ve diğer bitki örtüsü yangının hızla yayılması için ideal bir zemin oluşturur.

- İnsan Kaynaklı Nedenler:

Yangınların büyük bir kısmı insan faaliyetlerinden kaynaklanır.

Bunlar kasıtlı kundaklama olabileceği gibi, ihmal veya kaza sonucu da ortaya çıkabilir:

. Tarım Faaliyetleri: Anız yakma gibi tarımsal uygulamalar kontrol dışına çıkarak ormanlık alanlara sıçrayabilir.

. Piknik ve Mangal Ateşi: Söndürülmeden bırakılan veya rüzgarın etkisiyle dağılan ateşler yangına neden olabilir.

. Sigara ve Cam Kırıkları: Atılan sigara izmaritleri veya güneş ışınlarını odaklayarak kuru otları tutuşturabilen cam kırıkları da yangın başlatabilir.

. Elektrik Hatları: Bakımsız veya eskiyen elektrik hatlarından çıkan kıvılcımlar yangınlara yol açabilir.

. Şimşek Düşmesi: Özellikle kuru ve sıcak havalarda yıldırım düşmeleri doğal yollarla yangınlara neden olabilir.

- Orman Yangınlarıyla Mücadeledeki Zorluklar:

Türkiye coğrafyasının dağlık ve engebeli yapısı, yangınlara müdahalede bazı zorlukları beraberinde getirir.

Ulaşımın güç olduğu alanlarda yangınların kontrol altına alınması zaman alabilmekte, bu da yangınların yayılmasına olanak tanımaktadır.

- Bitki Örtüsü ve Biyolojik Çeşitlilik:

Özellikle Akdeniz iklimine özgü maki bitki örtüsü ve çam ormanları, bünyelerindeki reçine gibi yanıcı maddeler nedeniyle yangınlara karşı oldukça hassastır.

Yoğun ve kuru bitki örtüsü yangının şiddetini artırabilir.

- Koordinasyon ve Bürokratik Engeller

Yangınlar, tek bir kurumun değil, Orman Genel Müdürlüğü, AFAD, itfaiye teşkilatları, yerel yönetimler ve hatta ordu gibi birçok farklı kurumun iş birliğini gerektiren olaylardır.

Farklı kurumlar arasındaki koordinasyon eksiklikleri, bürokratik engeller ve yetki karmaşası, müdahale hızını ve etkinliğini olumsuz etkileyebilir.

Yangınların hızla büyüdüğü anlarda, hızlı ve eşgüdümlü hareket etmek yaşamsal önem taşır.

- Yasal Düzenlemeler ve Uygulama Eksiklikleri

Yangınlara neden olan insan faktörlerinin (anız yakma, piknik ateşi, çöp yakma vb.) önlenmesi için yasal düzenlemeler mevcut olsa bile bunların denetimi ve uygulanması konusunda eksiklikler yaşanabilir.

Yeterli “denetim mekanizmalarının” olmaması veya “caydırıcı cezaların” yetersiz kalması, bu tür faaliyetlerin devam etmesine yol açabilir.

Ayrıca, ormanlık alanlara yakın yerleşim yerlerinde imar planı düzenlemeleri ve yapılaşma konularındaki esneklikler de yangın riskini artırabilir.

Çözüm, yalnızca daha fazla kaynak ayırmak değil, aynı zamanda etkili koordinasyon, yasal düzenlemelerin sıkı uygulanması, uzun vadeli planlama ve tüm paydaşların katılımıyla bütüncül bir yaklaşım benimsemektir.

- Türkiye düşmanı odakların yaptıkları kundaklamalardan neden söz edilmiyor?

Türkiye'deki orman yangınlarının nedenleri konuşulurken, Türkiye düşmanı odakların yaptıkları kundaklamalardan daha az bahsedildiği algısı çeşitli nedenlerle ortaya çıkıyor.

Bu durumun altında yatan bazı temel faktörler şunlardır:

-Kanıt ve Resmiyeti Bekleme Zorunluluğu

Yangınların nedeni araştırılırken, resmi makamlar ve güvenlik birimleri, kundaklama iddialarını çok ciddiye alır.

Ancak bu tür iddiaların somut delillerle desteklenmesi ve yasal süreçlerle kanıtlanması gerekir.

Bir yangının “terör örgütleri” veya “düşman odaklarla” bağlantılı bir kundaklama sonucu çıktığının kesinleşmesi, genellikle uzun ve detaylı bir soruşturma süreci gerektirir.

Soruşturma tamamlanmadan yapılan “spekülatif” açıklamalar, kamuoyunda yanlış anlaşılmalara yol açabilir veya “provokasyonlara” zemin hazırlayabilir.

-Delil Toplamanın Zorluğu

Kundaklama eylemleri genellikle gizlice ve geride az delil bırakılarak gerçekleştirilir.

Geniş ormanlık alanlarda faili meçhul kundaklama eylemlerinin tespiti ve faillerin yakalanması oldukça zordur.

Güvenlik güçleri, bu tür iddiaları araştırırken büyük bir titizlikle çalışır; ancak yeterli kanıt bulunmadığında, yangının çıkış nedeni "bilinmiyor" veya "insan kaynaklı ancak faili meçhul" olarak kalabilir.

-Kamuoyunu Panikletmeme ve Provokasyona Mahal Vermemek

Resmi makamlar, yangınların kaynağına ilişkin hassas bilgileri paylaşırken kamuoyunda panik veya infial yaratmamaya özen gösterir.

Eğer bir kundaklama eyleminin terör bağlantısı kesinleşirse, bu bilgi genellikle dikkatlice ve resmi kanallar aracılığıyla duyurulur.

Ancak her şüpheli durumun açıkça "terör eylemi" olarak ilan edilmesi, toplumda gereksiz bir korku ve ayrışma yaratabilir.

Ayrıca, düşman odakların amaçladığı “provokasyonlara” zemin hazırlamamak da önemli bir etkendir.

.  Öğretmen Gönen ÇIBIKCI, 2025.07.27, G.

. (Araştırma ve incelemeye dayanan değerlendirme yazım.)

      .  ..  YAZININ TÜMÜNÜ OKUYUNUZ:  ….