. ATATÜRK’ÜN ÜTOPYASI NELERDİ?
. Atatürk
hangi ütopyanın peşindeydi?
. “Cumhuriyet ütopyası” nasıl gerçekleşti?
A) “Cumhuriyet Ütopyası” Nasıl Gerçekleşti?
. Cumhuriyet ütopyasının
gerçekleşmesi, Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde, Ulusal
Bağımsızlık, Kurtuluş Savaşı'nın kazanılması ve ardından köklü Devrimler
(İnkılaplar) dizisinin hayata geçirilmesiyle mümkün olmuştur.
. Bu süreç, sadece yönetim şeklinin değişmesi değil, aynı
zamanda toplumsal, siyasal, hukuki ve kültürel alanlarda büyük bir
dönüşümü ifade eder.
. Gerçekleşme Sürecinin Temel
Aşamaları:
a-Kurtuluş Savaşı ve Bağımsızlık: Emperyalist işgale karşı kazanılan
bağımsızlık, yeni devletin kuruluşunun ön koşuluydu.
b-Saltanatın Kaldırılması (1922): Yönetimdeki tek kişi egemenliğine son
verilerek, Cumhuriyet'e giden yolun ilk büyük adımı atıldı.
c-Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923): Türk devletinin yönetim şekli resmen
Cumhuriyet olarak belirlendi ve egemenlik kayıtsız şartsız
millete devredildi.
ç-Atatürk Devrimleri: Cumhuriyet'in temellerini sağlamlaştıran ve onu
çağdaş uygarlık seviyesine taşımayı amaçlayan bir dizi reform yapıldı:
Bu Devrimler, çağdaş bir ulus-devlet ve çağdaş bir
toplum yaratma amacının somut adımlarıydı.
-Laikliğin yerleşmesi (Halifeliğin kaldırılması, Tevhid-i Tedrisat Kanunu,
Tekke ve Zaviyelerin kapatılması).
-Hukuk Devrimi (İsviçre Medeni Kanunu ve diğer kanunların kabulü ile
çağdaş hukuk sistemine geçiş).
-Eğitim ve Kültür Devrimi (Harf İnkılabı, Millet Mektepleri).
-Siyasal ve Sosyal Haklar (Kadınlara siyasi hakların verilmesi).
-Ekonomi: Devletçilik ilkesi ve tarımın modernizasyonu (Atatürk
Orman Çiftliği gibi örneklerle).
B) Atatürk Hangi Ütopyanın Peşindeydi?
. Atatürk'ün peşinde olduğu ütopya,
genel anlamda "Çağdaş Uygarlık Seviyesine Ulaşmış, Tam Bağımsız ve
Egemenliği Millete Ait Yeni Bir Türk Devleti ve Toplumu" ütopyasıdır.
. Atatürk, bu ütopyayı "Türk milletini çağdaş
medeniyet seviyesinin üzerine çıkarma" hedefiyle özetlemiştir.
. Bu ütopya, temel olarak Kemalizm adı verilen
altı ilke (Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Laiklik, Devletçilik,
İnkılapçılık) etrafında şekillenmiştir ve şu hedefleri içerir: 1-Tam
Bağımsızlık: Hem siyasi hem de ekonomik olarak hiçbir devlete “bağımlı
olmamak”. 2-Milli
Egemenlik: Yönetim yetkisinin saraydan veya padişahtan
alınıp, “kayıtsız şartsız millete” ait olması. 3-Çağdaşlaşma: “Akıl
ve bilimi rehber” edinerek, toplum ve devlet yapısını Batı'nın en ileri
medeniyetlerinin üzerine çıkarmak. 4-Laiklik: “Din
ve devlet” işlerini ayırarak, “din ve vicdan” özgürlüğünü güvence altına almak. 5-Modern
Toplum: “Sınıf ve zümre” farklılıklarının olmadığı, eğitimli, özgür
düşünebilen ve kadın-erkek eşitliğine dayanan bir toplum
yaratmak.
. Bunlar tarih önünde kesinlikle çok doğru ve çarpıcı bir saptamadır.
. Atatürk'ün gerçekleştirdikleri, gerçekten de o dönemin
koşulları düşünüldüğünde, birçok kişi için "gerçekleşmesi imkansız
bir hayal" ya da bir ütopya olarak görülüyordu.
. Bunların düşünülmesi, akla gelmesi bile ancak çok az kişinin,
aydının yapabileceği bir düşünce idi…
. Neden Bir Ütopya Olarak Görülüyordu?
1-Tam Bağımsızlık: 1. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkmış, toprakları işgal
edilmiş ve ordusu dağıtılmış bir milletin, dünyanın en güçlü emperyalist
devletlerine karşı savaşarak “tam bağımsızlığı” kazanması.
2-Cumhuriyetin Kurulması: Yüzyıllardır süren mutlak monarşi (Saltanat)
geleneğinin ve Hilafet'in olduğu bir coğrafyada, “milli
egemenliğe” dayalı bir Cumhuriyet kurmak.
3-Köklü Reformlar (İnkılaplar): Kısa bir zaman dilimi içinde, bir
toplumun hukukunu, alfabesini, kılık kıyafetini ve eğitim
sistemini baştan aşağı, kökten değiştirmek; yani asırlar süren kurumları
ve zihniyeti dönüştürmek. (devrimler)
Ç) ATATÜRK'ün hangi özellikleri bu başarılarda etken olmuştur?
. Bu büyük başarıları (Kurtuluş Savaşı'nı kazanma ve
Cumhuriyet Devrimleri'ni gerçekleştirme) gerçek kılan, Mustafa
Kemal Atatürk'ün “olağanüstü” ve “çok yönlü liderlik”
özellikleri olmuştur:
. Atatürk'ün Başarılarda Etken Olan Temel Özellikleri
1. Vizyoner Liderlik ve İleri Görüşlülük
a-Çağdaş Uygarlık Hedefi: Atatürk, sadece mevcut durumu
düzeltmeyi değil, devleti ve toplumu "çağdaş uygarlık
seviyesinin üzerine çıkarma" gibi net ve büyük bir vizyon
belirledi.
Henüz “savaş sürerken bile”, gelecekte kurulacak devletin laik ve
modern olacağını düşünüyordu.
b-Doğru Zamanlama: Devrimleri ve değişimleri, toplumun tepkisini
en aza indirecek ve başarıyı maksimize edecek şekilde doğru
zamanlamayla hayata geçirmesi.
2. Akılcılık ve Bilimsellik
a-Pozitivizm: Kararlarını duygusallığa veya dogmaya değil, akla,
bilime, somut verilere ve mantığa dayandırması.
Bu, özellikle eğitim ve hukuk reformlarında (Laiklik ve Tevhid-i
Tedrisat) belirleyici olmuştur.
b-Gerçekçilik: Hayalperest olmaktan uzak, gerçekçi bir durum
değerlendirmesi yapma yeteneği.
Kurtuluş Savaşı'nı başlatırken elindeki kısıtlı imkanları doğru analiz
etmiştir.
3. Kararlılık ve İrade Gücü
a-Risk Alma: Gerek Kurtuluş Savaşı'nı başlatırken Samsun'a
çıkışı, gerekse Saltanatı ve Halifeliği kaldırırken aldığı radikal
kararlar, muazzam bir kararlılık ve risk alma
cesareti gerektiriyordu.
b-Geri Adım Atmama: Kendisine karşı çıkan iç ve dış tüm baskılara
rağmen, belirlediği hedef ve ilkelerden asla geri adım atmaması.
4. Askeri Deha ve Stratejik Zeka
a-Askeri Başarılar: Çanakkale'den Kurtuluş Savaşı'na kadar
gösterdiği üstün askeri planlama ve yönetim yeteneği, siyasi
başarıların ön koşulu olan bağımsızlığı kazandırmıştır.
b-Siyasi Strateji: Askeri zaferin hemen ardından, uluslararası
ilişkileri (Lozan Barış Konferansı) ve iç siyaseti (Cumhuriyetin
İlanı) usta bir “stratejist gibi” yönetmesi.
5. Halkla Bütünleşme ve Güven
a-Milli İrade: Başarılarının temelini, “milletin azim ve
kararlılığına” dayandırması ve “milli egemenliği” sürekli vurgulaması.
b-İkna Yeteneği: Hem cephede askerlerini hem de Meclis'te
milletvekillerini, hatta toplumun farklı kesimlerini “devrimlerin
gerekliliğine” ikna edebilmesi.
6. Disiplin ve Çalışkanlık
a-Yoğun Çalışma: Çok yönlü bir cephe ve siyaset trafiğini yönetirken
gösterdiği “yüksek disiplin” ve “aralıksız çalışma azmi”.
b-Öğrenme ve Sorgulama: Yaşam boyu “öğrenmeye ve kendisini
geliştirmeye” açık olması, çağdaş felsefeyi ve gelişmeleri yakından
takip etmesi.
D) ÖZETLE:
. ATATÜRK’ün özelliklerinin tümü
birleştiğinde, Atatürk, savaş meydanında bir komutan, Meclis'te bir
hatip ve laboratuvarda bir reformcu olarak "imkansız" görünen
ütopyayı gerçeğe dönüştürmüştür.
. Atatürk, azim, inanç, bilim ve
akılcılığı temel alarak, bu "imkansız" görünen hayali “gerçeğe”
dönüştürmüş ve Türk milletine “özgüvenini” yeniden kazandırmıştır.
. Atatürk’ün yaptıkları, ortaya koyup,
gerçekleştirdikleri tarihin en büyük “siyasi ve toplumsal” ütopyalarından
birinin gerçekleşmiş durumu olarak kabul edilir.
. Türk milleti her zaman, bugün de onun yaptıklarını,
düşüncelerini, hedeflerini, kişisel özelliklerini kendine örnek alıp,
davranmalıdır, bizi ATATÜRK’ten ve onun hedeflerinden uzaklaştırmak isteyecek
akımlara karşı savaşabilmeliyiz.
. Özellikle en güçlü ve de derin algı-zihin
operasyonlarının etkili olduğu bugün Türkiye Cumhuriyeti Devletini, onun
“bağımsız ve özgür” olabilmesini, üniter yapısını savunucu ve koruyucu düşünce,
davranış ve etkinliklere yönelmemiz kaçınılmazdır.
. Yurttaşlar olarak özgür irademizi koruyabilmemiz ve
ülkenin tüm gerçeklerini görüp yapıcı davranabilmemiz gereklidir.
. Öğretmen Gönen ÇIBIKCI, 2025.11.04, İS.
. YAZININ TÜMÜNÜ OKUYUNUZ: ….
. (YZ
destekli araştırma ve incelemeye dayanan yazım.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorum yapanın adı ve soyadı: