-
DİN, TOPLUM, DEVLET
·
Din
konusu oldukça yaygın, çok ciddi ve önemli bir konudur.
·
Toplumları,
devletleri binlerce yıldır çok etkilemiştir, hem de yönlendirmiştir.
·
Bunun
ele alınmasını düşündüğünüzde o kadar çok etken ve etkilenen, iligli olan dal ve
alan gelmektedir ki…
·
İlk
akla gelen ilahiyat olmaktadır (teoloji).
·
Bu
konuda en önemli olan ise belki devlet ve yapılanması, yurttaşlar ve haklar,
özgürlükler olacaktır.
·
Bugünün
koşulları içerisinde en önemli ve dikkat edilmesi gereken "hukuk
devleti" olmaktadır.
·
Bu
alanda hangi dalda ve uzman kişiler kimler olabilir?
·
Kimler
bu alanda ciddi ve güvenilir çalışmalar yapmışlardır?
·
Devlet
ile kilise/cami, toplum, hukuk, çağdaş hukuk ilişkilerine, tarihsel geçmişine
ve günümüzde geçerli olan görüş ve uygulamalar çok dikkatlice bakmak yararlı
olur.
·
Devletin
yapısı, parlamenter, demokratik ve anayasal durumu ve içerikleri dikkatlice
saptanmalı ve bu bakış açıları altında konuya yaklaşılmalıdır
·
Konunun
boyutlarını ve kapsama alanını çok iyi bir şematik dağılımla önce ortaya koyup,
sonra da tek, tek derinlemesine incelemek gerekir.
·
. ÖRNEK olarak:
·
Federal
Almanya Cumhuriyeti bu alanda neler yapmıştır, hukuksal boyutları ile bugünkü
durum nedir, diye incelemek yararlı olur.
·
Dinsel
alanda her isteyen her türlü yapılaşmaya, örgütlenmeye, tarikatlaşmaya
gidebilir mi, gidecek olursa bunun sınırları ve çerçevesi nedir, diye
incelenmelidir.
·
Yurttaş
kendi vicdan ve din özgürlüğünü hangi anayasal ve yasalar çerçevesinde
kullanabilir?
·
Yurttaşın
kendisine bir kilise/cami seçme özgürlüğü ve kayıt olma, vergisini ödeme
zorluluğu var mıdır?
·
Kilise/cami
kendi örgütlenmesinde, yapılaşmasında hangi harcamaları yapabilir ve bunları
nasıl karşılar, devletten ne tür yardım alabilir?
·
Çok
bağlantılı ve çok boyutlu olan "din ve haklar, özgürlükleri ve
yükümlülükleri" konusunda incelenip, araştırılması, sorgulanıp, günümüzün
çağdaş devlet yapısına göre düşünülmesi gereken bir alan vardır.
·
Öte
yandan insanlar, bireyler yalnızca çevrelerinden, içinde bulunduğu mahalleden,
kendi yaşam alanında karşılaştıklarından elde ederek ve özellikle de kulaktan
dolma anlatılarla, bilgi ve gözlemlerle din ve inanç konusunda yetişiyorlar,
zihniyetleri ve davranışları bunlara göre biçimleniyor.
·
Bir
kuruma, okula, akademiye giderek yöntemsel ve didaktik olarak da bunları
aşamalı, aşamalı öğrenenler de vardır.
·
Din
alanında bugüne değin gelmiş, yaygınlaşmış, yapılanmış mezhepler, tarikat ve
cemaatler ise yine kendi sistematikleri ve hedefleri yönünde çalışmalar yapmış
ve önlerine gelen insanları da biçimlendirmiş onlara öğretiler sunmuşlardır.
·
Kendi
öz denetimi ve oto didaktik yöntem ve gayretleri, istekleri ile araştırıp,
inceleyip, okuyan, öğrenen ise oldukça azdır.
·
Bir
temel öğretim aldıktan sonra kendisini geliştirmek ve ilerlemeler elde
edebilmek üzere ana konular ya da ayrımlarında araştırma ve incelemeler,
öğrenmeler yapanlar da çoktur ve bunlardan büyük bir kesimi de kitaplar yazıp,
yayınlamaktadır.
·
Din
alanındaki öğretiler, uygulamalar, teoriler, yöntemler, kurumlar, önderler,
düşünürler, yayınlar, yapıtlar… o denli çok ve yaygındır ki birçoğunun kökeni
çok, çok eski yıllara gitmektedir.
·
Örgütlenmeler
açısından bakıldığında hiçbir tanrısal din ilk kuruluş günlerindeki gibi
kalmamıştır.
·
Zaman
içerisinde gittikçe yayılış, parçalar ayrılmış ve yine yeniden bölünmelere
uğramıştır.
·
Tüm
bunları topluca ele almak, okumak, incelemek nerede ise bir insan ömrüne
sığmayacak denli geniş ve çoktur.
·
Tüm
bunların yanı sıra bir de inanç-din alanında özellikle Asya, Afrika tipi
inançlar, kurumlaşmalar, tek tanrılı dinin dışındaki yapılanmalar ele alınacak
olsa inanın altındak kalkılması tamamen olanaksız gibidir.
·
Bu
tür inanç sistemlerinde bir önderden, bir inanç önderinden söz etmeye kalkılmış
olsa bazen bir ailenin kendi başına, ya da bir mahallenin, köyün kendi başına
bir dini(inanç sistemi) olduğu görülecektir.
·
Yüz
milyonlarca insan, belki de milyarlarca, bugün böyle din-inanç yapıları
içerisinde yer almaktadır.
·
Günümüzde
bu alanda internet üzerinden bilgilere ulaşmak, film ve videolar izlemek çok
kolaylaşmıştır.
·
Din-
inanç konusunda yine en önemli konu ve soru ise her zaman din adamı üzerine
olmuştur.
·
Din
adamı nedir, kimdir, yetki ve görevleri nelerdir, devlet bu kişilere karşı
nasıl davranmalıdır, bu kilerin devlet ve hukuk sistemine bakışları nasıldır?
·
Bir
inanç sistemi, bir din, bir mezhep, bir tarikat… ister tek tanrılı din olsun,
isterse bir başka türden olsun, her zaman ve her yerde kendi öğretisini yaymak,
öğretmek ve inanan kişi yetiştirmek ister, mektep, medrese, okul, akademi açmak
ister, öğretmen, hoca.. yetiştirmek ister.
·
Tüm
bunları bir araya getirilip ortaya konulduğunda ise görüleceği gibi ana taban
bir toplum ve daha önemlisi bir "devlet" olacaktır.
·
Devlet,
içerisinde bulunulan devlet kendi yapısı, anayasa ve yasalarıyla, ilke ve
kurumları ile DİN ve yapılanmalarına hangi hak ve özgürlükleri, sorumlulukları
ve görevleri verir, hukuksal ve maliye açısından durum ne olur?
·
DİN-DEVLET-TOPLUM-BİREY
ilişkisi çok iyi incelenmeden, saptanmadan, belirlenmeden, kurallara ve
yöntemlere, anlaşmalar oturtulmadan hiçbir yere varılamaz ve her zaman
"belirsizlikler, tartışmalar, huzursuzluklar" haklı, haksız, doğru
yanlış istekler ortaya çıkar…
·
Bu
nedenle de çağdaş uygar ülkelerin devletleri kesinlikle hukuk devleti olmak ve
hukukun üstünlüğüne göre yapılanmış olmak zorundadır.
·
Siyasi
açıdan bakıldığında görülecektir ki dünya tarihi boyunca her toplum din ve
inanç, ibadet konuları kullanılarak manipüle edilmiş, karışıklıklar, savaşlar…
çıkarılmıştır.
·
Bunu
kullanan dış etkenler ve dış güçler olabileceği gibi ülke içerisinde var olan
çıkar çevreleri ve hatta din adına öne çıkanların kendi aralarında çekişmeleri
de olmaktadır.
·
İnsanları
daha doğmalarından önce bile etkileyen, biçimlendiren, yönlendiren inanç-din
olgusu asla hafife alınabilecek durumda değildir.
·
Çok
büyük etkileri, güçleri, yöntem ve görülen-görülmeyen yayılmaları ile inanç
dünyası bireyleri elinde tutar ve yönlendirir, kullanır.
·
Yok,
hayır ben istemem, bana böyle bir şey hiç gerekli değil… deseler bile insan bir
toplumda ve devlette yaşadığı için durum hiç de kolay değildir ve onları yok
saysalar bile herkesi az-çok etkilemektedir.
·
Evet,
yüzyıllardır gele gelmiş, hatta binlerce yıllık geçmişe sahip inançları-dinleri
o zamanki gibi kabullenmek ve hiç değişmemiş olduğunu var saymak hiç de
gerçekçi değildir ve de olası olamaz.
·
Tek
tek bireylerde bu konuda okumalar, araştırmalar, incelemeler yapmalarını
beklemek iyi bir öneri olsa bile çok şey istemek olacaktır.
·
Temel
eğitim kurumlarında, devlet okullarında her aşamada genel bir din-inançlar
konusunda sağlıklı ve bilgilendirmeler yapılması gereklidir ve zorunludur.
·
Okullar
bir belli dinin, mezhep ya da tarikatın eğitimi ve öğretimi için olmamalıdır;
bu alan kişilerin aileleriyle birlikte belirleyeceği bir eğitim alanıdır.
·
İşte
yine buralarda çağdaş demokratik hukuk devletinin gerekliliği ve uygulayıcılığı
önemlidir.
·
Bugün
2023 içerisinde baktığımızda her ne olursa olsun artık çağdaş bir hukuk devleti
içerisinde olmak ve bu konuyu da böylesine irdelemek ve biçimlendirmek
gerekecektir.
·
Benim
bakış açıma göre her bir yurttaş bu konuda kendisi, elindeki olanaklara göre
bireysel ve özgür incelemeler, araştırmalar yapmalı ve kendisini
geliştirmelidir.
·
Ayrıca
dünyanın genel durumuna bakıldığında açıkça görülecektir ki bazı ülkelerde
insanlar her türlü çağdaş ve demokratik devlet düzenini yitirmiş ve oralarda
din kurallarına, belirli bir mezhep ya da tarikatın etkisi altında bir düzen
kurulmuştur; bunla da baskıcı, özgürlük ve temel haklardan yoksun bir yaşam
kurulmuştur.
·
Bu
tür olgulardan, çağ dışı yapılanmalardan, devlet modelinden kurtulmak ise çok,
çok zor olmaktadır.
·
Dinsel
düşünce ve etkileri siyasi düzende devlet yapılanmalarında öne çıkarıp tek
belirleyici yapmak, bir din devleti kurmak çağımıza göre değildir ve aykırıdır.
- Son
olarak olmasa bile "şimdilik" şunları söylemeliyim:
- Allah
bizlere akıl ve fikir versin, doğru yoldan ayırmasın.
- Allah bizlere barış ve huzur
versin.
- Allah bizi iyi insanlarla
karşılaştırsın.
- Allah
bizi güzel ahlakla donatsın ve bunun için eğitilmeye izin versin.
- Allah bizi kula kul olmaktan
korusun.
.
(Dualarım
gördüğünüz gibi "tek "bir tanrıya ve onun gösterdiği inançlar
doğrultusunda oldu)
. Öğretmen Gönen
Çıbıkcı, 2023.05.21, MŞ.
. OKUMAK İÇİN: .
https://gonencibikci.blogspot.com/search?q=din
https://gonencibikci.blogspot.com/2020/09/kamu-ve-inanc-ozgurlugu.html
https://gonencibikci.blogspot.com/2020/08/din-ve-bilim-dunya-ve-ahiret.html
https://gonencibikci.blogspot.com/2019/01/degerlerin-yok-edilmesi.html
https://gonencibikci.blogspot.com/2022/10/evet-turkiye-cok-onemlidir.html